دلایل استفاده نادرست از شبکه‌های اجتماعی و نشانه‌های آن در سلامتی روان
این روزها همه حداقل یک موبایل هوشمند داریم و به راحتی می‌توانیم در هر زمانی به شبکه‌های اجتماعی دسترسی داشته باشیم. این موضوع کمک میکند که بیشتر از حال دوستانمان باخبر باشیم اما در عین حال، این خطر وجود دارد که در طول شبانه روز بیشتر از حد معمول در این رسانه‌ها وقت بگذرانیم.
به گزارش جهان مانا به نقل از قرن نو؛ استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی باعث ایجاد مشکلاتی در تمرکز می‌شود و هشدارها و اعلان‌هایی که دائم دریافت می‌کنیم می‌تواند خواب را آشفته کرده و پس از مدتی ما را به برده موبایلمان تبدیل کند!
شبکه‌های اجتماعی به شکلی طراحی شده‌اند که شما را به دام انداخته و کاری کنند که همیشه آنلاین باشید، صفحه‌ی خود را چک کرده و به روز نگه‌دارید. این همان روشی است که باعث درآمدزایی سرویس دهندگان شبکه‌های اجتماعی شده است. پس از مدتی شما به استفاده از شبکه‌های اجتماعی معتاد می‌شوید، این اعتیاد هیچ تفاوتی با اعتیاد به الکل، مواد مخدر یا قمار ندارد و در شما ولع مصرف روانی ایجاد میکند.
وقتی یکی از پست‌های شما با استقبال روبه‌رو شود در مغزتان دوپامین ترشح می‌شود. دوپامین همان ماده‌ی شیمیایی «پاداش» است که پس از برنده شدن در یک مسابقه، خوردن یک شکلات یا رسیدن به ماده‌ی مخدر ترشح می‌شود. هرچه بیشتر «پاداش» بگیرید بیشتر در شبکه‌های اجتماعی وقت می‌گذرانید و این موضوع به جنبه‌های مختلف زندگی شما آسیب می‌زند.
دلایل استفاده‌ی نادرست از شبکه‌های اجتماعی
سه دلیل عمده برای استفاده‌ی نادرست از شبکه‌های اجتماعی وجود دارد که در این بخش به صورت خلاصه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
• FOMO
دلیل اصلی استفاده‌ی مداوم از شبکه‌های اجتماعی ترس از دست دادن یا FOMO است. این ترس شما را به این باور می‌رساند که نباید حتی یک پیام نخوانده و یک نوتیفیکیشن دیده نشده باقی بماند. همچنین شما را به این سمت هدایت میکند که از اخبار عقب نمانده و تمام اخبار واقعی و غیرواقعی را بخوانید، پست‌هایی که دوست دارید را به اشتراک بگذارید و اگر از خواندن یا دیدن مطلب لذت نمی‌برید بلافاصله واکنش نشان دهید.
این موضوع از جنبه‌ی دیگری هم می‌تواند باعث ایجاد اضطراب و نگرانی شود. اگر شما پست دوستتان را ندیده باشید، از ترفیع شغلی یکی از آشنایان بی‌خبر مانده باشید یا پست‌ها را لایک نکنید باعث ناراحتی آن‌ها شده و در روابطتان تأثیر منفی می‌گذارد. همچنین ترس خارج شدن از دایره‌ی دوستی و شریک نبودن در لحظات شاد دیگران هم می‌تواند شما را مجبور به استفاده‌ی بیشتر و بیشتر از شبکه‌های اجتماعی کند.
• پوشش ایمنی
معمولا وقتی درگیر اضطراب، آشفتگی یا تنهایی می‌شویم بیشتر از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنیم و آن را به عنوان پوشش ایمنی در برابر آسیب‌ها می‌شناسیم. اما باید بدانید که معاشرت در مدیاهای اجتماعی آنلاین هیچ تأثیر مثبتی بر احساسات منفی شما نداشته و فقط یک ارتباط واقعی در دنیای واقعی است که می‌تواند اضطراب، خشم یا ترس شما را کاهش دهد.
• پنهان کردن مشکلات
استفاده‌ی زیاد از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند مشکلات اساسی روحی مانند استرس، افسردگی یا اختلالات عاطفی شما را پنهان کند. در زمان‌هایی که احساس ضعف، تنهایی و بی‌حوصلگی دارید هرچه بیشتر در فضای مجازی وقت بگذرانید فکر می‌کنید حالتان بهتر شده است اما در طولانی مدت می‌تواند نتیجه‌ی برعکس داده و آرامش روحی شما را برهم بزند. اگر درگیر احساسات منفی، ترس یا اختلالات عاطفی هستید به دنبال روشی سالم برای مدیریت خلق‌وخو و برطرف کردن مشکلات باشید. شبکه‌های اجتماعی فقط به مشکلات دامن زده و آن‌ها را شدیدتر می‌کنند.
نشانه‌های تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روان
افراد به میزان متفاوتی از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند و تأثیر آن هم بر هر فرد متفاوت است. بنابراین نمی‌توانیم استاندارد خاصی برای میزان مناسب و غیرمناسب از شبکه‌های اجتماعی تعریف کنیم. مدت زمان استفاده‌ی شما از شبکه‌های اجتماعی در کنار انگیزه‌های شما بر استفاده از آن‌ها می‌تواند بر روحیه و جنبه‌های مختلف زندگی‌تان تأثیرگذار باشد.
مثلا اگر باعث شود که از روابط واقعی غافل شوید، حواستان از کار یا مدرسه پرت شود یا در شما احساس حسادت، عصبانیت یا افسردگی ایجاد شود، از آن برای آزار و ناراحتی دیگران استفاده کنید یا احساس تنهایی شما عمیق‌تر شود می‌توان گفت که استفاده‌ی شما از شبکه‌های اجتماعی ناسالم و آسیب‌زا است. در صورت مواجهه با این موارد حتما باید عادت‌ها و رفتار خود را در شبکه‌های اجتماعی مورد ارزیابی قرار دهید.
شاخص‌هایی که می‌تواند مشخص کند استفاده از شبکه‌های بر سلامت شما تأثیر منفی گذاشته‌اند را می‌توانید در زیر بخوانید:
• صرف وقت بیشتر در شبکه‌های اجتماعی نسبت به وقت گذرانی با دوستان در دنیای واقعی
استفاده از شبکه‌های اجتماعی جایگزین تعاملات اجتماعی آفلاین شده است. حتی وقتی در دنیای واقعی در کنار دوستان خود هستید احساس می‌کنید که باید دائم شبکه‌های اجتماعی خود را چک کنید چون احساس می‌کنید شما را بیشتر سرگرم میکند.
• مقایسه‌ی نامطلوب خود با دیگران
اگر با دیدن پست‌های دیگران دائم خودتان را با آن‌ها مقایسه می‌کنید باید بدانید که شما اعتماد به نفس پایین یا تصویر منفی از بدنتان دارید. حتی ممکن است دچار الگوهای بی‌نظمی در غذاخوردن بشوید.
• تجربه‌ی مزاحمت اینترنتی
درگیر مزاحمت‌های اینترنتی شده‌اید یا همیشه نگران این موضوع هستید که کنترلی بر محتواهایی که دریافت می‌کنید ندارید.
• حواس‌پرتی در مدرسه یا محل کار
شما برای ارسال پست به صورت منظم، خواندن نظرات، چک کردن تعداد لایک‌های دریافتی، پاسخ‌دهی سریع به کامنت‌ها و ثبت کامنت زیر پست دوستان‌تان احساس می‌کنید که تحت فشار هستید.
• نبود زمان کافی برای فکر کردن به خود
تمام لحظات آزاد و ساعت‌های فراغت‌تان را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانید و زمانی برای فکرکردن به خودتان، احساسات‌تان، کارهایی که می‌کنید و رفتارتان ندارید. فکر کردن به تمام این موارد باعث رشد شخصیت شما می‌شود اما شبکه‌های اجتماعی مانع از این رشد می‌شوند.
• رفتارهای پرخطر فقط برای دیده شدن
شما برای دریافت لایک، اشتراک‌گذاری پست و کامنت‌های بیشتر در شبکه‌های اجتماعی حاضر هستید درگیر یک رفتار پرخطر باشید. شوخی‌های خطرناک انجام می‌دهید، مطالب شرم‌آور ارسال می‌کنید، زورگویی می‌کنید یا در زمان رانندگی با موبایلتان شروع به فیلم‌برداری می‌کنید.
• مشکلات جدی خواب دارید
آخرین چیزی که قبل از خواب می‌بینید و اولین چیزی که پس از بیدار شدن چک می‌کنید شبکه‌های اجتماعی هستند؟ نور تلفن‌ها و دستگاه‌های مختلف می‌تواند خواب شما را مختل کرده و به صورت جدی بر روی سلامت روان شما تأثیر منفی بگذارد.
• تشدید علائم اضطراب یا افسردگی
پس از استفاده از شبکه‌های اجتماعی به جای کاهش احساسات منفی و تقویت روحیه، احساس اضطراب، افسردگی یا تنهایی بیشتری می‌کنید.
اگر بعد از خواندن این مطلب متوجه شده‌اید که استفاده‌ی شما از شبکه‌های اجتماعی به روانتان آسیب زده است باید خیلی سریع زمان استفاده‌تان را کم کنید. اگر فکر می‌کنی نمی‌توانید به تنهایی این کار را انجام دهید از شخصی کمک بگیرید یا با یک روان‌درمانگر صحبت کنید و از آن‌ها کمک بخواهید.
