چه سرنوشتی در انتظار مدیر مالی هواوی به دلیل نقض قوانین تحریم علیه ایران است؟

جلسات استماع دادرسی استرداد قضائی مِنگ وانژو، مدیر ارشد مالی هواوی به آمریکا با قضاوت هیتر هولمز، قاضی ارشد دادگاه بریتیش کلمبیا به پایان رسید و قرار است در اکتبر ۲۰۲۱ حکم نهایی پرونده استرداد او به آمریکا صادر شود.

به گزارش جهان مانا به نقل از قرن نو، منگ ۴۹ ساله در دسامبر سال ۲۰۱۸ در فرودگاه بین‌المللی ونکوور کانادا به درخواست آمریکا به اتهام نقض قوانین تحریم علیه ایران و پنهان‌کاری و گمراه کردن بانک HSBC در معاملات هواوی با ایران دستگیر شد.
پس از آن چین هم دو تبعه کانادایی را به جبران این اقدام کانادا به جرم جاسوسی بازداشت کرد اما پکن هرگونه ارتباط میان دستگیری آنها با پرونده منگ را رد کرد و اکنون با به پایان رسیدن جلسات استماع دادرسی، چند احتمال جدی در ادامه فرایند این پرونده وجود دارد.

علت دستگیری مدیر مالی هواوی چه بود؟

دادستان‌های آمریکایی مدعی هستند منگ از یکی از شرکت‌های تابعه هواوی، به نام اسکای‌کام استفاده کرده تا در سال‌های ٢٠٠٩ تا ۲۰۱۴ تحریم‌های ایران را دور بزند. این در حالی است که وکلای منگ معتققدند ارتباط هواوی با اسکای‌کام بسیار اندک و محدود بوده است.
درحالیکه مقامات آمریکایی مدعی هستند اسکای‌کام و هواوی هر دو یک شرکت هستند، وکلای منگ گفته‌اند سهام هواوی در این کمپانی در سال ۲۰۰۹ فروخته شده و اسکای‌کام مستقل شده است.
آمریکا مدیر ارشد مالی هواوی و همچنین دختر موسس این هولدینگ بزرگ چینی را متهم کرده که شرکت اسکا‌ی‌کام در هنگ کنگ را به غلط، شرکتی جدا از هواوی جلوه داده است.
هواوی همواره شرکت اسکای‌کام تک را که به عنوان نماینده شرکت خارجی در ایران ثبت شده بود، یک شریک تجاری محلی و مستقل معرفی می‌کرد اما آمریکا مدعی است شرکت اسکای‌کام در عمل در کنترل هواوی بوده و وزارت دادگستری آمریکا هواوی را متهم کرده از طریق شرکت اسکای‌کام، تحریم‌های ایران را دور زده است بطوریکه این شرکت از اوایل سال ۲۰۱۳ تلاش کرده به دلیل نگرانی‌ها از تحریم آمریکا فعالیت خود را از شرکت اسکای‌کام جدا کند.
پیش از این هم رویترز مدعی اسنادی بود که نشان می‌دهد هواوی مجموعه‌ای از اقدامات را از جمله تغییر مدیریت اسکای‌کام، تعطیل کردن دفتر نمایندگی این شرکت در تهران، تشکیل شرکتی دیگر در ایران و همینطور انتقال قراردادهای ده‌ها میلیون دلاری اسکای‌کام به شرکت تازه در این زمینه انجام داده است.
این درحالیست که نمایندگی اسکای‌کام در بهمن ۱۳۸۳ در ایران تاسیس و ثبت شد و آگهی ثبت آن نشان می‌دهد که آدرس دفتر مرکزی شرکت در هنگ‌کنگ و تابعیت شرکت مادر هم هنگ کنگی بوده است.
در ماه آذر سال ۱۳۹۰ شرکت هواوی اعلام کرد که به دلیل موقعیت پیچیده موجود، فعالیت‌های تجاری خود در ایران را محدود می‌کند و به دنبال مشتری تازه در ایران نخواهد بود.
اسناد ثبت شرکت‌ها در ایران نشان می‌دهد که نمایندگی شرکت «اسکای‌کام تک کو لیمیتد» در پاییز سال ۱۳۹۲ در ایران منحل شده و در اردیبهشت سال بعد پایان تسویه آن به صورت رسمی اعلام شده است.

ملاحظات قاضی پرونده منگ چیست؟

به طور معمول، دادرسی‌های استرداد در یک روز اتفاق می‌افتد اما جلسات دادرسی پرونده منگ چند سال طول کشید.
نخستین چیزی که هیتر هلمز، قاضی پرونده باید درباره آن تصمیم بگیرد، این است که آیا پرونده منگ شامل جرم دوگانه می‌شود یا نه. بدین معنی که آیا جرم ادعایی در کانادا هم غیرقانونی محسوب می‌شود؟ که تصمیم قاضی این پرونده در ماه می ۲۰۲۰ این موضوع را تائید کرد و پرونده ادامه یافت.
هولمز اکنون باید تصمیم بگیرد که آیا ادعای تیم مدافعان منگ در سوءاستفاده از فرایند دستگیری او مشمول موضوع استرداد می‌شود یا نه. این موضوع شامل چهار مساله است:
１- درحالیکه تیم وکلای مدافع مدیر ارشد هواوی مدعی هستند در صورت استرداد منگ به آمریکا او در دادگاه منصفانه‌ای محاکمه نخواهد شد اما دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا ادعای سیاسی بودن پرونده منگ را رد کرده بود.
２- فرایند غیرقانونی که در طول دستگیری اولیه منگ توسط مقامات کانادا و آمریکا رخ داده بود، باید به دقت بررسی شود.
３- ادعای اینکه آمریکا در تامین شواهد و مستندات موردنیاز در پرونده دستگیری منگ، کانادا را فریب داده است، باید موشکافی شود.
４- تیم مدافعان منگ معتقدند فرایند دستگیری او باید به عنوان موضوع سوءاستفاده در نظر کرفته شود و فرایند استرداد او به آمریکا متوقف شود. این درحالیست که دادستان‌های نماینده دولت کانادا معتقدند شواهد برای توقف استرداد کافی نیستند یا اینکه موضوع به دادگاه‌های ایالات متحده مربوط است.

قاضی چه حکمی می‌تواند بدهد و چه آینده‌ای در انتظار این پرونده است؟

احتمال استرداد منگ به آمریکا اندک است و هولمز به عنوان یک قاضی کانادایی نمی‌تواند براساس قوانین یک کشور دیگر حکم بدهد آیا متهم گناهکار است یا بی‌گناه بلکه او تنها می‌تواند تصمیم بگیرد آیا شواهد علیه منگ هستند که اجازه برگزاری دادگاه در کانادا را داشته باشد.
در صورتی که قاضی دادگاه بریتیش کلمبیا به نفع استرداد منگ حکمی صادر کند، برای تائید نهایی باید پرونده به وزارت دادگستری کانادا منتقل شود.
اگر او حکمی به لغو استرداد بدهد، احتمالا روند رسیدگی به پرونده مدیر ارشد مالی هواوی در همین مرحله متوقف می‌شود و به ندرت پیش می‌آید که دولت کانادا به حکم دادگاه علیه لغو استرداد متهمی اعتراض کند.
حکم لغو استرداد این مدیر چینی به لحاظ سیاسی به مصلحت دولت کانادا خواهد بود چراکه اکنون بخاطر این پرونده در میانه مجادله دو کشور چین و ایالات متحده قرار گرفته است. ضمن اینکه تبرئه منگ موجب خواهد شد پکن نیز دو تبعه کانادایی دستگیر شده را نیز آزاد کند.

اگر قاضی حکم به استرداد بدهد، چه می‌شود؟

در نهایت، وزیر دادگستری کانادا در این پرونده تصمیم نهایی را مبنی بر مسترد کردن یا نکردن منگ به ایالات متحده خواهد گرفت. این درحالیست که منگ هم می‌تواند درخواست استیناف حکم قاضی را بدهد و هم می‌تواند درخواست تجدیدنظر در تصمیم وزیر دادگستری بدهد. درخواست استیناف از سوی منگ می‌تواند رای قطعی در پرونده منگ را برای چند سال دیگر نیز عقب بیاندازد تا در نهایت این پرونده در دادگاه عالی بریتیش کلمبیا به سرانجام برسد. در طی این مدت، او به احتمال زیاد به دادگاه فشار خواهد آورد تا شرایط کفالت و وثیقه آزادی مشروط او دوباره ارزیابی شود.
شرایط وثیقه او درحال حاضر بدین صورت است که می‌تواند روزها محل اقامت خود را تحت نظارت مقامات قضایی ترک کند اما باید شب‌ها دوباره به محل سکونتش بازگردد.