صالح نیکبخت: با اشاره به فیلم‌های منتشرشده از زندان اوین: مساله، ساختار و قانون سازمان زندان‌ها است و نه اقدام چند مامور خاطی
صالح نیکبخت: با اشاره به فیلم‌های منتشرشده از زندان اوین: مساله، ساختار و قانون سازمان زندان‌ها است و نه اقدام چند مامور خاطی
محمد صالح نیکبخت، حقوقدان و وکیل دادگستری در واکنش به اظهارات مقامات قضایی درباره فیلم‌های منتشر شده از زندان اوین در گفت و گو با «قرن نو» گفت: اینکه معاون اول قوه قضائیه و رئیس سازمان زندان ها به اتفاقاتی که در زندان اوین افتاده و اکنون فیلم های آن منتشر شده، واکنش نشان دادند و مسئولیت آن را پذیرفتند جای قدردانی دارد.
این وکیل دادگستری در گفتگو با «قرن نو» با اشاره به دستور رئیس قوه قضاییه به دادستان کل کشور مامور برای رسیدگی به ماجرا، تصریح کرد:« این مسئولیت پذیری باعث امیدواری می شود که با رسیدگی به این اتفاقات شاهد بهبود اوضاع در زندان ها و افزایش استاندارد مدیریت این بخش باشیم. »
وی افزود: «با این وجود چند نکته مهم درباره فیلم های منتشر شده و اتفاقاتی را که به تصویر می کشند وجود دارد که خوب است مورد توجه قرار بگیرد. یکی اینکه این فیلم ها نشان می دهند که نقض قانون و اعمال برخی خشونت ها متاسفانه در زندان های ما یک روال استثنایی نیست و مرتبا تکرار می شود. البته سال هاست که دلسوزان و مطلعین بابت این اتفاقات هشدار داده و خواهان رسیدگی شده بودند ولی اقدام اساسی برای اینکه جلوی تکرار این اقدامات نادرست گرفته بشود، صورت نگرفت.»
کی از اساسی ترین مشکلات سازمان زندان ها این است که نهاد خاصی نظارت شفاف و موثری بر این سازمان ندارد
این حقوقدان تاکید کرد: «امروز مقامات قضایی و مسئولان ذی ربط باید واقعیت را درباره وضعیت زندان ها بپذیرند. این واقعیت دو بخش دارد؛ بخش اول مساله وضع موجود است. یعنی مسئولان باید قبول کنند که اوضاع اداره زندان ها با استانداردهای قانونی خودمان هم فاصله زیادی دارد و ما از این نظر وضعیت نامطلوبی داریم و متاسفانه در برخی از زندان‌ها، وضعیت از آنچه که در اوین می گذرد هم بدتر است. »
نیکبخت ادامه داد: «واقعیت دومی که باید مورد پذیرش قرار بگیرد این است که اصلاح این وضع صرفا با برخورد با چند ماموری که در این فیلم ها دیده میشوند، امکان پذیر نیست. برخوردهای ناشایست و غیرقانونی که در این فیلم ها شاهد هستیم خود معلول یک علت مهمتر هستند و آن مشکلات ساختاری، قانونی و همینطور رفتاری سازمان زندان هاست که تا این موارد اصلاح نشوند، وضعیت زندان ها تغییر چندانی نخواهد کرد.»
وی گفت: «یکی از اساسی ترین مشکلات سازمان زندان ها این است که نهاد خاصی نظارت شفاف و موثری بر این سازمان ندارد و در دنیای امروز به خوبی ثابت شده که فقدان نظارت در طول زمان ، به معنای افزایش سوء عملکرد و قانون گریزی است. بنابراین مساله مهم، ساختار و قانون سازمان زندان‌ها است و نه چند مامور خاطی. در واقع اینکه ماموری در زندان امکان انجام رفتار غیرقانونی و خشونت پیدا می کند را نباید به یک مشکل فردی تقلیل داد. اگر این موارد محدود بود، چنین استنباطی را می شد قبول کرد. اما چه سوابق قبلی و چه فیلم های منتشر شده نشان می دهد که هم تعدد این موارد زیاد است و هم در همه دوره‌ها این مسایل رخ می داده و این یعنی اینکه ما با یک مشکل ساختاری مواجه هستیم که اجازه نقض قانون و اعمال خشونت غیرقانونی را می دهد. »
استقبلال از تغییر رویه دستگاه قضایی
این وکیل دادگستری تصریح کرد: «در سال های گذشته در مقابل نقدها و ایراداتی که به وضعیت زندان ها گرفته می شد همواره یا با تکذیبیه های دستگاه قضایی مواجه بودیم و یا با تعریف و تمجیدهایی که از وضعیت زندان ها می شد. امروز فیلم های منتشر شده از زندان اوین گویاترین سند برای این هستند که اوضاع با آنچه که در تمجیدها گفته می‌شده فرق داشته و البته خوشحالیم که مسئولان قضایی روش متفاوتی را نسبت به گذشته در پیش گرفته و به جای انکار موضوع، دستور پیگیری داده‌اند.»
صالح نیکبخت افزود:«چه برای دستگاه قضایی و چه کلیت نظام، رسیدگی به زمینه های شکل گیری اتفاقاتی نظیر آنچه که در فیلم های مربوط به اوین دیده می شود، یک ضرورت است و این مساله با شان و وجه ملی ما ارتباط دارد. خصوصا در شرایطی که بسیاری به دنبال بهانه های حقوق بشری علیه ما هستند، منطق حکم می کند که فراتر از برخورد با چند مامور خاطی زندان اوین، گام هایی اساسی برای اصلاح شرایط مدیریت زندان های کشور برداشته شود و در این رابطه شفاف سازی های لازم صورت بگیرد.»
منبع: قرن نو
