داعش خراسان؛ چالش بزرگ طالبان
طالبان درحالحاضر در افغانستان به قدرت رسیده، اما بزرگترین چالش امنیتی آن یک گروه اسلامگرای افراطی دیگر است: داعش خراسان.
به گزارش جهقرن نو، گروه افراطی داعش خراسان که بخشی از داعش است و در افغانستان حضور دارد، در هفته گذشته علیه فرودگاه کابل عملیات انتحاری انجام داد که به کشته شدن چندین غیرنظامی و سیزده سرباز آمریکایی منجر شد. بسیاری از افراد درباره تمایز و دشمنی این گروه با طالبان آگاهی ندارند، حتی سیاستمداران سابق آمریکا. لئون پنتا، رئیس سابق سیا و وزیر دفاع سابق آمریکا، در مصاحبهای ادعا کرد که طالبان به داعش پناه خواهد داد؛ ولی واقعیت این است که دشمنی بین طالبان و داعش بسیار عمیق است؛ بهگونهایکه داعش قطعاً مهمترین چالش امنیتی دولت تازه طالبان خواهد بود.
طالبان به این موضوع اشاره کردهاند که در حمله انتحاری فرودگاه کابل 28 نفر از سربازان خودشان هم کشته شده است. اگرچه ادعاهای طالبان درباره اصلاح به احتمال بسیار قوی صادقانه نیست، ولی نباید گمان کرد که دشمنی طالبان با داعش واقعی نیست. داعش قصد دارد با حملات انتحاری به آمریکا و شهروندان افغانستان لطمه بزند، ولی همزمان قصد دارد به طالبان هم لطمه بزند و نشان دهد که قادر نیستند امنیت افغانستان را تأمین کنند.
هنگامیکه طالبان کابل را فتح کردند، از انتقامجویی علیه دشمنان سابق خود خودداری کردند. این امر ممکن است صرفاً صبری تاکتیکی باشد و در اولین فرصت طالبان دست به کشتار گسترده بزند. اما این نکته مهم است که طالبان برای انتقامجویی علیه یک گروه صبر نکردند: آنان به محض فتح کابل ابوعمر خراسانی، رهبر سابق داعش خراسان را از زندان در کابل بیرون آوردند و تیرباران کردند. طالبان نشان داده که حاضر است با هر دشمنی مماشات کند جز با داعش.
عکسی که میبینید نشاندهنده آخرین لحظات زندگی ابوعمر خراسانی، رئیس سابق داعش خراسان، است. طالبان چند دقیقه پس از گرفتن این عکس او را اعدام کردند.
چرا این دو گروه جهادی تکفیری با هم تا این حد دشمن هستند؟ این اختلاف به تأسیس داعش بازمیگردد. ملاعمر، مؤسس طالبان، خود را خلیفه مسلمین خوانده بود. طبق ایدئولوژی طالبان و داعش، در هر دوران تنها یک خلیفه میتواند در جهان وجود داشته باشد. همچنین برخی قوانین دیگر این است که خلیفه باید زنده باشد، باید نقص جسمانی نداشته باشد، و باید اجدادش به قبیله قریش بازگردد. وقتی که رهبر وقت داعش، ابوبکر البغدادی، در سال 2014 اعلام خلافت کرد، اعلام کرد که ملاعمر هیچیک از این شرایط را ندارد. ملاعمر در سال 2013 مرده بود، ولی طالبان این امر را مخفی کرده بود. همچنین یک چشم او کور بود و قبیلهاش پشتون بود. ولی گروههای جهادی همه مشروعیت خود را از خلیفه خود میگیرند، و بنابراین داعش با این حرکت خود کاملاً مشروعیت طالبان را منکر شده بود و عملاً این گروه را تکفیر کرده بود.
این اختلاف، اختلافی قابلبخشوده شدن از طرف طالبان نیست. داعش در عمل نیز بسیار به طالبان لطمه زده بود. داعش در مناطق تحت کنترل طالبان در افغانستان و پاکستان جنگی بسیار خونین و گسترده علیه این گروه راه انداخته بود. داعش در این جنگ آسیبهای زیادی وارد کرد و کار به جایی کشید که بسیاری از کشورهای جهان، ازجمله آمریکا، از طالبان در این جنگ حمایت کردند چون معتقد بودند که تهدید داعش بسیار بیشتر از طالبان است.
هماکنون که طالبان در کابل مستقر شده است، داعش خراسان جنگ علیه این گروه را تسریع خواهد کرد. داعش خراسان تلاش خواهد کرد که مانع از ایجاد امنیت در افغانستان شود و تا جای ممکن اعضای طالبان را بکشد. داعش خراسان در آسیب زدن به طالبان بسیار توانا هم خواهد بود. از این منظر، مهمترین و بزرگترین تهدید امنیتی علیه طالبان داعش خراسان خواهد بود، نه نیروهای خارجی، و نه مخالفین غیرتکفیری مثل نیروهای شورشی در دره پنجشیر.