موضع امیرعبدالهیان درباره مصوبه هسته‌ای مجلس و رسیدن دولت رئیسی به زمین سخت واقعیت
در اولین نشست مشترک وزیرخارجه دولت سیزدهم با اصحاب رسانه، جملاتی از سوی امیرعبدالهیان نقل شد که اهمیت ویژه ای دارند.
به گزارش جهان مانا، بنابر این روایت، او گفته که مصوبه هسته ای مجلس کار را برای ادامه مذاکرات وین و به سرانجام رساندن آن سخت کرده است. هر چند این بخش از سخنان امیرعبدالهیان جایی به شکل رسمی خبری نشده اما برخی حاضران در آن جلسه، طرح این موضوع را تائید کرده اند. اما اهمیت این موضوع کجاست؟
حسن روحانی در هفته های پایانی کارش در مقام رئیس جمهوری چند بار همین موضوع را به شکل صریح مطرح کرده و البته بلافاصله هدف حملات و انتقادات سخت جریان مخالف خود که اکنون حامی دولت سیزدهم است، قرار گرفت. او حتی در آخرین گفت و گوی تلویزیونی خود در یازدهم مردادماه هم باز بر این موضوع تاکید کرد و گفت: «مصوبه هسته‌ای مجلس مانع مذاکرات است.»
کمتر از یک ماه پس از تشکیل دولت جدید، وزیرخارجه این دولت در حالی همان صحبت حسن روحانی را در یک جمع رسانه ای تکرار کرده که خود در زمستان سال گذشته، یعنی زمان تصویب این مصوبه در سمت دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین الملل مشغول به کار بود. حسین امیرعبدالهیان چه در آن زمان و چه پس از آن از موافقان و حامیان مصوبه هسته ای مجلس محسوب می شد.
می شود با اشاره به همان مواضع گذشته، انتقادات زیادی متوجه وزیرخارجه کرد که چرا در زمانی که در مجلس مخالف دولت دارای سمت رسمی بوده، موضعی متفاوت داشته؟ اما به نظر نمی رسد که در حال حاضر طرح چنین انتقاداتی، گره ای از مشکلات کشور باز کند به همین خاطر این تناقض کلامی و رفتاری که ناشی از رقابتهای سیاسی است، در این مقطع دارای اهمیت و اولویت اصلی نیست.
واقع‌گرایی با حضور در عرصه اجرایی سیاست؟
اهمیت اصلی این ماجرا اتفاقا در همین تغییر موضع آقای امیرعبداللهیان در دو موقعیت و زمان مختلف است. چیزی که نشان می دهد او در موقعیت تصمیم گیری و رسیدن به درک اجرایی از مساله هسته ای متوجه واقعیت هایی شده که احتمالا قبلا یا آنها را نمی دانسته و یا متوجه اهمیت آنها نبوده است.
این موضوع قابل تسری به تمام دولت ابراهیم رئیسی است؛ دولتی که از موقعیت شعارهای بزرگ حالا وارد موقعیت اداره امور و مواجهه با واقعیت شده است. اتفاقا در این موقعیت جدید هر چقدر تلاش شود که دولت سیزدهم خود را با این واقعیت های تازه‌یافته، بیش از قبل تطبیق دهد، بیشتر به نفع منافع ملی عمل شده است. از همین لحاظ است که فارغ از فضای مچ گیری و برجسته کردن تناقض بین مواضع قبلی و فعلی اعضا دولت بهتر است رفتن مقامات اجرایی کشور به سمت واقع بینی در درک مسایل و واقع گرایی برای حل آنها تشویق شود.
رگه های این واقع بینی را می توان در جاهای دیگری هم جست. مثلا همین چند روز قبل سردار سلامی، فرمانده کل سپاه اینگونه گفته بود: « دلیل تحریم ها نمی توانیم گردش مالی و پول های خود را حتی برای خرید دارو مصرف و نیازهای حیاتی را تامین کنیم.» شاید اگر همین جملات را یکی از دولتمردان سابق به زبان آورده بودند واکنش اصولگرایان کاملا متفاوت بود. اما از منظر اجرایی آنچه که مهم است، نه این دوگانگی بلکه بیان یک واقعیت مسلم توسط فرمانده کل سپاه پاسداران است. کما اینکه در ماه های اخیر و خصوصا بعد از معلوم شدن نتیجه انتخابات موارد زیادی از گردش موضع حامیان و همراهان دولت سیزدهم، علی الخصوص در قبال مسایل سیاست خارجی وجود داشت.
موضع اخیر وزیرخارجه رسما رسانه ای نشده و می توان درک کرد که احتمالا نگرانی‌هایی که عموما ناظر به واکنش های داخلی هستند مانع چنین کاری شده باشد. اما در عین حال توصیه به دولت سیزدهم مخصوصا درباره موضوعات مهمی مانند برجام که می تواند سرنوشت کل کشور را متاثر از خود کند این است که پیگیری و بیان برخی واقعیت ها قربانی بعضی از نگرانی های جناحی و داخلی نشود. سیاست عرصه ای است که تغییر موضع افراد، احزاب و دولت ها در آن یک امر معمول است، البته به شرط آنکه مبتنی بر منطق و محاسبه درست باشد. چنین نوع تغییر موضع منطقی هم عموما با همراهی افکار عمومی در طول زمان مواجه خواهد شد و اگر دردسرهای مقطعی برای افراد، احزاب یا دولت ها داشته باشد اما در بلند مدت باعث کامیابی آنها می شود.
وزیر خارجه دولت سیزدهم برای حل مشکل چه می کند؟
در مقابل هم نکته مهم توجه دادن رقبا و مخالفان دولت سیزدهم به این موضوع است که ضمن حفظ مواضع، در مقاطعی که این دولت با رسیدن به برخی واقعیت ها دست به تغییر موضعی منطقی می زند با برجسته کردن شکاف بین مواضع گذشته و حال آنها باعث ایجاد حس منفی برای چنین کاری نشوند.
بسیاری از ناظران بر این عقیده بوده و هستند که مصوبه هسته ای مجلس مانع بزرگی بر سر به نتیجه رسیدن مذاکرات احیاء برجام بود. در این مقطع برای ایجاد توافق بر سر رفع این مانع در جریان حاکم بر دولت و مجلس چه کسی بهتر از وزیرخارجه که زمان تصویب این مصوبه دستیار ویژه رئیس مجلس بوده؟ به عبارتی اتفاقا اگر وزارت خارجه دولت ابراهیم رئیسی به این واقعیت رسیده باشد که اولا کشور نیازمند احیاء برجام است و ثانیا مصوبه مجلس مانعی برای این کار می باشد، یکی از بهترین افراد برای حل و فصل این موضوع به ظاهر تناقض آمیز کسی جز حسین امیرعبداللهیان نیست؛ کسی که همراه مجلس در آن مقطع بوده و اکنون عضو دولت است و جریان اصولگرا به او اعتمادی به مراتب بالاتر از دیپلمات های دولت روحانی دارد.
منبع: قرن نو
