شکاف بزرگ میان مسئولان و هنرمندان
پرونده شانزدهمین جشنواره سینما حقیقت، مثل تمام آیینهای اختتامیه با سخنرانی برگزارکنندگان، بسته شد. اما این بار تضاد صحبتهای وزیر ارشاد و معاون سینمایی او توجه شنونده را به خود جلب میکرد.
محمدمهدی اسماعیلی در سخنان خود از «عدالت در حوزه فرهنگ و هنر» گفت و اینکه «نباید جامعه ما دچار شکاف شود». وزیر ارشاد همچنین مدعی شد: «هیچ محدودیتی برای کار هنرمندانه ولو با یک سلیقه متفاوت قائل نیستیم. همه آزادند در چارچوب قوانین کار کنند. ما هم موظفیم حمایت کنیم. یکی از مصادیق اصلی آزادی بیان در حوزه فرهنگ است.»
اما محمد خزاعی، معاون وزیر، با لحن تند نسبت به نوشتههای یکی از هنرمندان واکنش نشان داد و در اختتامیه جشنواره، به جای رسم معمولِ تقدیر و تشکر از هنرمندان، بیانیهی سیاسیاش را ایراد کرد.
رئیس سازمان سینمایی البته فراموش نکرد که در حین ایراد بیانیهاش، مثل سخنرانیهای پیشین خود، وعدههای زیادی بدهد. او برای دومین بار از جنبش «من هم» انتقاد کرد و آن را باعث زیر سوال بردن حیثیت سینمای ایران دانست. کسی هم به او یادآوری نکرد که در اولین جلسه شورای مدیران سازمان سینمایی سال ۱۴۰۱ خودش خبر از تشکیل کمیته مستقل با اکثریت مطلق زنان برای رسیدگی به شکایت علیه خشونت جنسی داد!
محمد خزاعی، ۲۲ آذر درباره موضع سازمان سینمایی درباره هنرمندان کشف حجاب کرده و وضعیت حضور آنها در پروژههای سینمایی و سرنوشت فیلمهایشان هم گفته بود: «این موضوعی است که در جلسات آتی شورای مدیران سازمان سینمایی درباره آن صحبت و تصمیمگیری خواهیم کرد.» اما سه روز بعد در اختتامیه سینماحقیقت نظر کاملا متفاوتی را اعلام کرد: «تا روزی که من هستم حجاب را در سینما از دست نخواهیم داد و فیلم بدون حجاب روی پرده نخواهد رفت. ما نیامدهایم که به دهه ۴۰ و ۵۰ برگردیم، اینجا سینمای جمهوری اسلامی ایران است و بابت آن خونها دادهایم.»
آنچه مشهود است اینکه رئیس سازمان سینمایی برخلاف وزیر ارشاد در سخنانش حتی نمایش صلح و مدارا هم نمیدهد. خزاعی که برخاسته از جامعهی هنرمندان نیست، در این مدت کوتاه مدیریتش نشان داده براساس حاشیههای موجود سخنان خود را تغییر میدهد و بیشتر هیجانی حرف میزند؛ نمونهاش اشتیاق عجیب او برای اعلام اسامی ممنوعالکارها! زمانی هم که هنرمندان و اهالی رسانه اعتراض کردند، از موضعش عقب نشست و گفت که صدور حکم ممنوعالکاری برای هیچ هنرمندی در اختیار سازمان متبوعش نیست و نهایتاً باید به احکامی که قوه قضاییه صادر کرده، عمل کنند.
خزاعی در همان سخنانِ ۲۲ آذر خود، از جلسات مشترک با مسئولان سازمان سینمایی و نماینده دادستان و نماینده خانه سینما برای حل مشکلات هنرمندان خبر داد. اما فردای همان روز عباس رافعی که فیلمی توقیفی دارد و برای ساخت فیلم جدید دچار مشکل شده، خبر داد که خزاعی گفته از این پس به قانون فراموش شدهای عمل میکنند: «کارگردانهایی که فیلمشان دچار مشکل نظارتی است تا وقتی آن مشکل را برطرف نکنند اجازه ساخت فیلم جدید ندارند.»
برخورد قهرآمیز مدیران هنری نتیجهای جز دلسردی بیشتر هنرمندان ندارد. وقتی گوش شنوایی برای شنیدن مشکلات نیست، هنرمندان خانهنشینی را ترجیح میدهند و حتی اگر وزیر ارشاد از هنرمندان بخواهد که کنسرت بگذارند و سکوت چهار ماهه را بشکنند، باز هم اتفاقی نمیافتد.
وزیر ارشاد هم همانطور که در آیین اختتامیه از وحدت و جلوگیری از ایجاد شکاف میان اقشار جامعه صحبت میکند، بهتر است فکری برای ترمیم این شکاف میان آرای خود و مدیران وزارتخانهاش کند؛ همان مدیرانی که به هنرمندان موسیقی به بهانههای مختلف مجوز اجرای کنسرت ندادند و همانها که قانون فراموش شدهای را در سینما دوباره علم کردند تا هنرمندان را از صحنه دور کنند و شکاف بزرگی در دنیای هنر به وجود بیاورند.
*روزنامه نگار