کرونا، آموزش و دغدغه‌ها *

آموزش حضوری در مدارس کشور در پایان مهرماه به کمترین حد خود خواهد رسید که به برخی از دلایل آن در ذیل اشاره می‌کنم:

۱. گسترش بیماری ناشی از کرونا بر اساس گزارش های مسئولان بهداشتی نگرانی جامعه را برای حضور دانش آموزان در مدارس دو چندان خواهد کرد
۲. خانواده ها نگران سلامت فرزندان خود هستند خصوصا خانواده‌های ثروتمند و تک فرزند اجازه حضور فرزندانشان را در مدارس نخواهند داد
۳. معلمان مدارس کشور به خصوص در شهرهای بزرگ زمینه فرهنگی لازم را برای حضور در مدارس ندارند بنابراین دانش آموزان را تشویق نخواهند کرد در مدرسه حضور پیدا کنند
4. حفظ بهداشت محیط و گندزدایی در مدارس و تهیه امکانات مورد نیاز برای اکثریت مدارس کشور مقدور نخواهد بود
5. نیروی انسانی کافی خصوصاً در بخش خدمات در مدارس وجود ندارد و نیروهای اندک مراقب سلامت نیز از چالش‌های مهم مدارس می باشد
6. ارائه آموزشهای تکمیلی حضوری و مجازی برای معلمان زحمات فراوانی دارد بنابراین معلمات ترجیح می دهند یکی از این سناریوها را انتخاب کنند
7. با اطلاعاتی که از مدارس غیردولتی تهران و بعضی مدارس خاص و و هیئت امنایی و غیر دارم آنها امکانات دیگری برای آموزش مجازی غیر از شادی را انتخاب کردند که پاسخگوی نیازهای آموزشی دانش آموزان می باشد بنابراین ضرورتی برای حضور در مدرسه را احساس نمی کنند
8. با شروع فصل پاییز در اواخر مهر ماه و با آغاز سرما امکان تهویه مناسب در مدارس کشور وجود ندارد بنابراین مراعات پروتکل های بهداشتی مقدور نخواهد بود از این رو خطر حضور در مدرسه دو چندان خواهد شد
9. صحبت های مسئولان محترم تاکید بر ارائه آموزش دارد بنابراین آموزش یعنی دروس رسمی را فرا گرفتن و امتحان دادن تلقی می گردد و سایر کارکردهای مدارس از جمله کارکردهای تربیتی آن چندان تاکید نمی شود بنابراین همه به دریافت آموزش متمرکز هستند؛ وقتی این کار از طریق فضای مجازی امکان پذیر باشد ضرورت حضور در مدرسه کمرنگ خواهد شد
10. مرجع تصمیم گیری در نوع ارائه آموزش‌ها شورای مدارس می باشد بنابراین شوراهای مدارس از تبعات حقوقی مبتلا شدن دانش‌آموزان به کرونا نگران می باشند بنابراین تلاش نخواهند کرد به آموزش های حضوری بپردازند.

البته دلایل دیگری نیز وجود دارد در یادداشت های بعدی بدان خواهم پرداخت بنابراین وزارت آموزش و پرورش خود را برای ارائه خدمات آموزشی به صورت مجازی آماده نماید دراین رابطه پیش‌بینی‌های لازم برای افزایش قابلیت های شبکه شاد تامین امکانات فضای مجازی برای مدارس کشور را در دستور کار قرار دهد و یا اجازه دهد مدارس هم از دولتی و غیردولتی از هر بستر فضای مجازی امن برای ارائه آموزش های با کیفیت حق انتخاب داشته باشند.

شبکه شاد علی رغم تلاش های بسیاری انجام شده هنوز پاسخگویی نیاز مدارس نیست بنابراین از این فرصت پیش آمده بایستی بهره جست و توانمندی آموزش و پرورش را در بهره گیری از فضای مجازی تقویت کرد ؛ متخصصین فضای مجازی آموزش و پرورش را افزایش داد ؛ شبکه ملی رشد را تقویت کرد ؛ اجازه تشکیل بسترهای فضای مجازی استان ها را صادر کرد و از رویکرد تمرکز گرایی در بستر فضای مجازی فاصله گرفت و همه استان ها را بسیج نموده برای بهره گیری از ظرفیت های استانی در تقویت امکانات فناوری در بسترهای فضای مجازی را دنبال کند و با پیش بینی اعتبارات لازم برای تقویت امکانات مدارس بر بستر فضای مجازی خصوصاً مدارس دولتی کوشش نمود عدالت آموزشی بر قرار گردد سیاست گذاران آموزش و پرورش اتاقهای فکر تشکیل داده و برای آینده آموزش و پرورش بیاندیشند.

امروز اکثر واحدهای ستادی درگیر کارهای اجرایی نظارت ها بازدیدها و گزارش گیری از استان‌ها و مناطق می باشد توصیه می کنم اختیارات استانها را شدیدا افزایش داده کاررا به شکل نیمه متمرکز در کشور دنبال کنید با یک چرخش اساسی در آموزش و پرورش برای تداوم جریان تربیت با سپردن اختیارات بیشتر استانها به مناطق و مدارس بالندگی را در آموزش و پرورش دامن بزنیم باور دارم همکاران ما در استان ها و مناطق و مدارس افراد مسئول و توانمند هستند بنابراین به آنها اعتماد کنید و کار را به سطوح عملیاتی واگذار کنید و سیاستگذاران در آموزش و پرورش به جای نگرانی ها به مطالعات کوتاه مدت و بلندمدت بیاندیشند.

این ایام نیزسپری خواهد شد بنابراین با گزارش گیری های متعدد و تشکیل جلسات وقت استانها و مناطق را نگیریم . چهارچوب کلی را با بهره گیری از تجارب حاصل در این دو هفته و هفته آینده مجدداً به استانها ابلاغ کرده و به ارزیابی و نظارت عمومی بپردازیم و با فرض اینکه اگر بیماری کرونا در سال تحصیلی آتی نیزتداوم پیدا کند چاره اندیشی کنیم.

آخرین پیشنهاد این است مسئولان آموزش و پرورش در همه سطوح برای یادگیری به مدارس بروند و با بازدیدهای میدانی از مدارس بیاموزند و از صدور بخشنامه ها و دستورالعمل های غیر کاربردی و وقت‌گیر خودداری کنند.

امروز همه ما به یادگیری جدید نیاز داریم امیدوارم سیاست گذاران مدیران میانی مدیران عملیاتی این فرصت را برای بازاندیشی در شیوه مدیریت و تحول در آموزش و پرورش قدر بدانند و به مدرسه محوری ایمان داشته باشند و با صدور بخشنامه ها وقت مدارس را نگیرند.

* رضا مددی - مشاور وزیر آموزش و پرورش