فیلترینگ چه هزینه‌ای به اقتصاد ایران تحمیل کرده است؟
هزینه‌های فیلترینگ بسیار متنوع‌اند، اما همه‌شان به نوعی دریافت بخشی از درآمد افراد و صرف آن برای هیچ است؛ مانند این که بخشی از تولید ناخالص داخلی برای همیشه دفن شود. از بودجه‌ای که خود دولت برای اعمال آن صرف می‌کند تا هزینه‌فرصت انتظار افراد برای اتصال فیلترشکن و استهلاک گوشی‌های همراه و افزایش مصرف برقشان را می‌توان از جمله هزینه‌های اقتصادی آن دانست.
هزینه‌های غیراقتصادی هم جای خود دارند. اما یکی از هزینه‌ها که وضعیت شفاف‌تری دارد، پولی است که افراد برای VPNها پرداخت می‌کنند. شرکت یکتانت اخیراً برآورد کرده که در سال گذشته حدود ۲۵ تا ۳۰ همت (هزار میلیارد تومان) گردش مالی بازار VPN در ایران بوده است.
برای این که بزرگی این عدد معلوم شود، آن را با چند عدد کلان مقایسه کرده‌ایم. نمودار بالا نشان می‌دهد بودجه وزارت ارتباطات در سال جاری تقریباً نصف گردش مالی بازار فیلترشکن (با فرض اندازه ۳۰ همتی) است. بودجه کل استان البرز در بودجه عمومی ۱۴۰۲ از این هم کمتر است.
کل پرداخت مستمری‌بگیران کمیته امداد در تبصره ۱۴ بودجه ۱۴۰۲ حدود ۲۸ همت در نظر گرفته شده است. یعنی حجمی از درآمد افراد که به خاطر فیلترینگ صرف خرید VPN شده می‌توانسته در یک نظام مالیاتی درست پرداختی اقشار آسیب‌پذیر را دوبرابر کند.
شرکت یکتانت اخیراً برآورد کرده که در سال گذشته حدود ۲۵ تا ۳۰ همت (هزار میلیارد تومان) گردش مالی بازار VPN در ایران بوده است.
کل مالیات عملکرد شرکت‌های دولتی دوسوم گردش مالی بازار فیلترشکن بوده است. کل مالیات شرکت‌های فرادولتی هم کمتر از این رقم بوده است.
نکته دیگر این که ارزش افزوده‌ای که کل بخش خدمات اطلاعات و ارتباطات در سال گذشته ایجاد کرده بوده، ۱۸ همت بوده است. به نوعی صرف درآمد از VPNها فراتر از کل تولید کشور در بخش IT است. فیلترینگ نه تنها مانع مهمی برای رشد بخش IT است، بلکه باعث شده به ناچار بخشی ایجاد شود که درآمدش از ارزش افزوده ارتباطات بیشتر است.
