اعتراف نماینده‌ای که مخالف جدی واردات واکسن بود یا سیاسی‌کاری در مدیریت کرونا؟
آمار منتقدان سیاست تامین واکسن با تکیه بر تولید داخلی در حال افزایش است. آخرین نفر آنها حسینعلی شهریاری، نماینده زاهدان و رئیس کمیسیون بهداشت مجلس است؛ او در یک گفت و گوی رادیویی تائید کرده تاخیر در تامین واکسن کرونا از طریق واردات به هوای تولید داخلی انجام شده است؛ سیاستی که او در برنامه «جوان ایرانی، سلام» آن را غلط دانست.
به گزارش جهان مانا، کم نیستند افرادی که مانند شهریاری طی هفته های گذشته تغییر موضع داده و بر لزوم واردات واکسن تاکید کرده اند. در صدر همه آنها باید نام محمد مخبر دزفولی را نوشت؛ معاون اول رئیس جمهوری و رئیس سابق ستاد اجرایی فرمان امام (ره). او کسی بود که چندین ماه به طور مکرر بر این وعده تاکید می کرد که میتواند واکسن مورد نیاز کشور را از طریق تولید داخل تامین کند. اتفاقی نیفتاد و همزمان با اوج گیری و رکوردزنی آمار قربانیان و ورود او به دولت، فرمان سیاست را به سمت واردات پیچاند. گفت و گوی اخیر شهریاری با رادیو جوان هر چند کوتاه بود اما نکات جالبی داشت. بگذریم از ادعاهای غیر مستند او درباره تامین واکسن از طریق کواکس که بارها درباره آن صحبت شده است.
وقتی منتقد امروز مواضع دیروزش را فراموش می کند
اولین نکته برجسته در موضع اخیر رئیس کمیسیون بهداشت مجلس درباره تاخیر در واردات واکسن و اعتراف او به ضرر کشور و خسارت جانی مردم از این محل، سابقه خود وی در همین مورد است. حسینعلی شهریاری نفر چهارم از لیست ادعایی 2500 پزشکی است که دیماه گذشته در نامه به روحانی رئیس جمهور وقت، بر لزوم منع واردات واکسن و تامین آن از طریق داخلی تاکید کرده بودند. جز این، او در مصاحبه های متعددی طی ماه‌های گذشته تاکید کرده بود که سیاست منع واردات واکسن یک اقدام درست و علمی است. تا جایی که حتی در مهرماه گذشته که مشخص شده بود برخی شرکت ها طی یکی دو ماه به تکنولوژی تولید واکسن کرونا در دنیا خواهند رسید، حسینعلی شهریاری با تمایل دولت برای پیش خرید واکسن مخالفت کرده بود. او گفته بود: «چرا برای واکسنی که هنوز وارد بازار جهانی نشده، ۱۵ درصد پولش را پرداخت کنیم.»
حالا در شرایطی شهریاری موضعی کاملا متفاوت اتخاذ کرده که نتیجه همه آن تاکیدات بر منع واردات و تکیه بر تولید داخلی محقق نشده، روکردزنی پی در پی آمار قربانیان کروناست؛ بی آنکه معلوم شود کی این اوج گیری رو به فرود می رود.
عذر بدتر از گناه؛ نمی دانستند توان ساختن واکسن ندارند
شهریاری در این مصاحبه نکته مهم یگری هم را هم می گوید و آن اینکه مسئولانی که وعده تولید واکسن داخلی می دادند، خودشان هم نمی دانستند نمی توانند به این وعده عمل کنند. در واقع او می خواهد بگوید که مسئولان واکسن داخلی قصد خلف وعده نداشتند و از روی عمد چنین اتفاقی نیفتاده! اما این عذر بدتر از گناه است. جمله شهریاری این است: «نمی‌دانستند که دروغ می‌گویند. این‌ها فکر می‌کردند که می‌توانند این کار را انجام بدهند، برای اینکه اکثر این‌ها تجربه اولشان بود به جز دوتا شرکت. یکی انستیتو پاستور و یکی رازی که این‌ها تجربه قبلا داشتند.»
اینکه یک مدیر بدون ارزیابی توان و ظرفیت مجموعه تحت امرش، موضوعی با اهمیت واکسن کرونا که با جان هزاران ایرانی در ارتباط است را دستمایه شعارها و وعده های خود کند، یعنی اینکه ذره ای شایستگی قرار گرفتن در جایگاه مدیریتی را ندارد. جالب اینکه برجسته ترین نام در میان نام مدیرانی که چنین وعده بی پایه ای داده بودند، یعنی محمد مخبر دزفولی، نه تنها مورد مواخذه قرار نگرفت که با یک ترفیع بزرگ به صندلی معاون اولی رئیس جمهوری هم رسید.
چرا پاستور و رازی به حاشیه رفتند؟ چرا برکت میدان دار شد؟
نکته دیگر در همان جمله حسینعلی شهریاری است که می گوید «اکثر این‌ها تجربه اولشان بود به جز دوتا شرکت. یکی انستیتو پاستور و یکی رازی که این‌ها تجربه قبلا داشتند.» اتفاقا یک سوال پر تکرار در این روزها این است که اگر اینقدر روی تولید داخلی واکسن تاکید بود، چرا مجموعه های با تجربه ای چون انستیتو پاستور و رازی به حاشیه رانده شدند؟ چرا باید به یکباره نام مجموعه ای بدون زیر ساخت و تجربه لازم چون بنیاد برکت به میان بیاید. همین هفته قبل رئیس گروه دارویی برکت در برنامه گفت و گوی ویژه خبری شبکه دوم سیما اعتراف کرد که بخش اعظم عقب ماندگی در تولید واکسن ناشی از نبود زیرساخت در این مجموعه بوده است.
آیا می شود به سادگی پذیرفت که چنین اتفاقی، یعنی به حاشیه راندن پاستور و رازی و میدان دادن وسیع به بنیاد برکت فقط یک اشتباه بوده و بحث منافع مالی و چیزهایی از این دست در کار نیست؟ آیا ضرورت ندارد تا درباره موضوعی که چنین مشهود بوده و می تواند شبهات زیادی را ایجاد کند، نهادهای نظارتی تحقیق و تفحصی جدی و شفاف انجام دهند؟ این سوال جدی است که چرا وظیفه ساخت واکسن داخلی به نهادی داده شد که تجربه وزیرساخت لازم را ندارد و از همین بابت جان‌های بسیاری از مردم بیگناه قربانی شدند؟
تلاش جام جم برای حفاظت از مدعیان اصلی ساخت واکسن؟
یک نکته دیگر این مصاحبه هم در سوالات مجری آن بود نه شهریاری؛ آن هم اینکه مدام از لزوم پاسخگویی وزارت بهداشت و حتی وزارت خارجه درباره وضعیت واکسن و حتی ضرورت ورود نهادهای نظارتی به عملکرد این دو دستگاه سوال پرسیده، بی آنکه اشاره ای به مجموعه هایی چون ستاد اجرایی فرمان امام بکند. عملکرد پرانتقاد و سرشار از ایراد وزارت بهداشت جای خود دارد و کسی چندان مدافع آن نیست. اینکه نمکی، وزیر بهداشت در برابر مخالفت ها برای واردات واکسن نه تنها ایستادگی نکرد بلکه با آن همراه شد یک نقد جدی به عملکرد اوست. اما آیا واضح نیست فشار اصلی از جاهای دیگری به وزارت بهداشت وارد شده و در واقع منبع فشار برای اتخاذ این سیاست کسان دیگری بودند؟ ایا نهادهایی چون ستاد اجرایی فرمان امام که ماه ها با گزارش های اغراق شده به مسئولان عالی نظام که امروز غلط بودن آنها روشن شده است، نقشی در وضعیت فعلی تامین واکسن نداشتند؟ اینجا هم به نظر می رسد باید به سیاسی کاری صدا و سیما اشاره کرد. رسانه ای که اولا خود در روزهایی نه چندان دور مبلغ همان سیاست منع واردات بود و حالا منتقد شده است. ثانیا در شرایطی که نتیجه آن سیاست غلط آشکار شده و جایی برای صدا و سیما در دفاع از آن باقی نمانده، به نظر می رسد همچنان این رسانه با سیاسی کاری قصد دارد توپ را به زمین مسئولانی چون وزیر بهداشت بیاندازد تا مقامات نهادهایی مدعی ساخت واکسن که حالا با دولت رئیسی هم پیوندی سخت خورده اند، از تیر انتقادات در امان باشند. این هم یک بام و دو هوایی است که البته از صدا و سیما عجیب نیست.
ادامه بازی سیاسی با کرونا
گرچه خیلی ها این روزها با اعتراف هایی که مسئولان به اشتباهات صورت گرفته در تامین واکسن دارند، خوش بین شده اند که مسیری متفاوت برای مبارزه با کرونا در پیش گرفته خواهد شد اما نکات مورد اشاره نشان می دهد که این اعتراف ها هم خود همچنان بخشی از یک سیاسی کاری هستند. یعنی فقط صورت این سیاسی کاری تغییر کرده اما همچنان مدیریت کرونا درگیر این دیدگاه های سیاسی است. این هم در عمل معنایی نخواهد داشت جز ادامه بازی با جان مردم و تلف کردن منابع و وقت کشور.
منبع: قرن نو
