مجمع تشخیص مصلحت نظام در دوراهی بازکردن یا باز نکردن گره FATF
این روزها واژه اف ای تی اف (FATF)، مجددا زیاد شنیده می شود. واژه ای که خلاصه شده عبارت "کارگروه ویژه اقدام مالی" است .
FATF یک گروه فرادولتی است که استانداردهای مقابله با پولشویی را تنظیم میکند و عمدتا به عنوان یک راهنما برای شناسایی ریسک طرف مقابل و شناسایی صاحبان حساب به کار می رود.
اما درست در روزهایی که احتمال اینکه ایران هم با عضویت در آن باعث شود تا کره شمالی تنها کشوری در جهان باشد که عضو FATF نیست، باز فشار تندروهای داخلی برای اینکه چنین اتفاقی نیفتد، زیاده شده است.
گفته شد قرار است امروز چهارشنبه 13 دی اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام بعد از 4 جلسه ای که با نمایندگان سطح بالای دولت داشتند، درباره پیوستن به FATF تصمیم گیری کنند. طبق شنیده ها، بخش عمده ای از نگرانی ها و دغدغه هایی که برخی اعضای مجمع داشتند، بعد از شنیدن صحبت وزیران روحانی یعنی وزرای نفت، امور خارجه و اقتصاد و همچنین معاون حقوقی رئیس جمهور و رئیس بانک مرکزی، رفع شده است.
آنچه که این صحت این شنیده را تقویت میکند، بیانیه ای است که دیروز سه شنبه توسط 195 نماینده مجلس شورای اسلامی خطاب به مجمع تشخیص مصلحت منتشر شد. آنان در بیانیه خود گفته اند که « برخی "نشانی‌های غلط" داده شده و مشکلاتی همچون عدم راه‌اندازی اینستکس، عدم امکان انعقاد قرارداد برای خرید ایرباس، عدم امکان خرید واکسن و عدم امکان پرداخت به مربیان فوتبال و از همه مهمتر نوسانات و افزایش نرخ ارز، ربطی به عدم عضویت ایران در FATF ندارد.
درهمین حال خبرگزاری فارس هم به نقل از یک منبع که نامش را نبرد، گفت که بنا نیست در جلسه روز چهارشنبه مجمع درباره fatf تصمیم گیری بشود.
اهمیت این خبر از آن جهت است که چهارشنبه ، آخرین جلسه مجمع در سال 99 بود و اگر این مساله در دستور کار مجمع نباشد، باز وقفه ای نسبتا طولانی در تعیین تکلیف FATF ایجاد می شود. البته طبق اعلام محسن رضایی دبیر مجمع، اواخر فروردین ۱۴۰۰ مجمع به اف ای تی اف میپردازد. البته تجربه های پیشین نشان داده احتمال تعویق این تاریخ وجود دارد.
این اولین بار نیست که FATF به عنوان یک موضوع غیرسیاسی، تحت فشارهای سیاسی قرار میگیرد. قبلا یعنی بهمن سال 98 هم در نتیجه فشار تندروها و مخالفان دولت روحانی، پرونده این داستان بسته شد اما دی امسال بود که خبر آمد روحانی با ارسال نامه ای به رهبر انقلاب، از ایشان خواسته تا با توجه به اینکه شرایط جدیدی در کشور پدید آمده، مجمع مجدا لوایح دولت برای مقابله با پولشویی را مجددا بررسی کند . همین نامه و دستور رهبری، راه را دوباره برای بررسی FATF باز کرد.
آنچه که باعث شده تا شرایط جدید به وجود بیاید، رفتن ترامپ از کاخ سفید و افزایش احتمال بازگشت رئیس جمهور جدید آمریکا به برجام است.
موافقان FATF بارها گفته اند در زمانی که تحریم وجود نداشته باشد، بودن در لیست سیاه کارگروه ویژه اقدام مالی، یعنی "خودتحریمی".
پیوستن به FATF فقط مورد تاکید روحانی نبوده بلکه احمدی نژاد نیز در سالهای آخر دولتش کاملا متوجه تبعات نپیوستن به آن شده بود. برای همین شمس الدین حسینی وزیر اقتصاد او وقتی لایحه مبارزه با تامین مالی ترورسیم را در تابستان 89 به مجلس تقدیم کرد، خطاب به علی لاریجانی رئیس وقت مجلس از مضرات عدم پیوستن به FATF سخن گفت.
همزمان سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز در نامه‌ای به برخی دستگاه‌ها، مسئولان مربوطه را مکلف میکند که مقدمات اجراشدن دو لایحه باقی‌مانده از اف‌‌ای‌تی‌اف یعنی پالرمو وCFT را مهیا کنند.
در آن دوره هیچکس با اقدام دولت احمدی نژاد، مخالفت نمی کرد اما حالا رویکرد سیاسی به یک موضوع کاملا فنی با محوریت اقتصادی، باعث شده تا حتی موافقان دیروز FATF تبدیل به مخالفان امروز بشوند، مخالفانی که از قضا برخی از آنها عضو مجمع شده اند.
انتقاداتی هم که توسط مخالفان FATF در مجلس شورای اسلامی می شود، بیشتر به بهانه های بی ریط شبیه است؛ مانند آنچه که علیرضا سلیمی نماینده مردم محلات گفت. این عضو هیات رئیسه مجلس دیروز در صحن علنی مجلس گفته بود: اگر FATF صادق است اطلاعات ترور شهید سلیمانی را ارائه کند.
با توجه به این فضاها بود که روحانی امروز در جلسه هیات دولت بعد از بیان چندین باره تبعات نپیوستن به FATF خطاب به همه آنهایی که در این مقطع در مقام تصمیم گیر هستند، گفت : « برجام باشد یا نباشد، تحریم باشد یا نباشد، FATF لازم است » .
او در عین حال صریحا اعلام کرد که مجمع عواقب هر تصمیمی که میگیرد باید به مردم گفته شده و مسئولیتش هم پذیرفته شود.
