جرایم شبکه‌های اجتماعی و آسیب‌های روانی

با توجه به بالا رفتن سرعت انتقال اطلاعات بالاخص در در شبکه های اجتماعی و مجازی، نیز موجب بالا رفتن جرایم شبکه های اجتماعی در بستر اینترنت شده است.

البته باید در نظر گرفت که محاسن این دسته از نوع تکنولوژی را نمی توان نادیده گرفت ولی با این حال روی بحث ما جرایم شبکه های اجتماعی میباشد و قصد داریم به آن ها بپردازیم.

تعریف شبکه های مجازی

در ابتدای این مقاله بهتر است به معنی لغوی آن بپردازیم تا جرایم شبکه های اجتماعی ؛ اما در نظر داشته باشید که قصد قضاوت در باب خوب یا بد بودن آن را ندارم.

برای آشنایی بهتر این واژه از وکیل کلاهبرداری در تبریز کمک گرفته ایم که : گفت شبکه های اجتماعی از نسل های دور به دست ما رسیده و مختص نسل فناوری اطلاعات و این دوره نمی باشد.

نسل های اولیه ی شبکه های اجتماعی را میتوان شب نشینی ها، مهمانی ها، مراسم ها و از این دسته موارد نامید. در آن زمان ها افراد، دوستان و یا خانواده ها به دور هم جمع شده و با مباحث سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و یا حتی طنز خود را سرگرم کرده و زمان خود را سپری می کردند.

جرائم یا جرم

همانگونه که در مباحث دیگر سایت نظیر قتل یا انتقال مال غیر به طور مکرر ذکر شده است

جرم را اینگونه میشود تعریف کرد .

« هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل که در قانون برای آن مجازات تعیین شده است جرم محسوب می‌شود»

این قانون بدین معنا می باشد که شما از یک سری کارها که بر عهده شما گذاشته شده یا شما از آن منع شده اید سر باز زده و یا انجام میدهید، در واقع خلاف آنچه بر شما مقرر شده عمل میکنید که این کار ها در قانون جرم شمرده شده است.

قوانین جرایم و تخلفات فضای مجازی از قبیل اینستاگرام ، تلگرام و از این دسته شبکه ها

در این دوره زمونه کمتر کسی پیدا میشود که از دارندگان یکی از هزاران برند گوشی های هوشمند موجود در بازار نباشد؛ به طبع اکثریت این افراد، حداقل مصرف کننده یکی از این دسته نرم افزار ها میباشند.

اما آیا میدانستید که تمامی رفتار و عملکرد شما در این شبکه ها بررسی شده و قابل پیگیری میباشد؟

در سال 1388 براساس نیاز های جامعه دولت تصمیم به تصویب قوانینی درباره جرائم رایانه ای و شبکه های اجتماعی گرفته؛ پیش از تصویب شدن این دسته از قوانین، چالش هایی به وجود آمده که با کمک قوانین تجارت الکترونیک بررسی و برطرف میشود.

شکستن حرمت یا هتک حرمت

طبق ماده ۱۷ قانون جرایم رایانه‌ای، افرادی که با نشر مقاله های کاذب علیه یکدیگر اقدام به عمل هتک کرده، می بایست بعد از اثبات شدن جرمشان آماده پاسخگویی به قانون باشند و در نظر داشته باشند که این دسته از افراد نمیتوانند از زیر بار مسئولیت اعمال خود فرار کنند.

قوانینرمرتبط با جرایم شبکه های اجتماعی را میتوان در قوانین جرایم رایانه ای یافت

محتوا علیه عفت و اخلاق عمومی

تحریک، تشویق، ترغیب، تهدید یا دعوت به فساد و فحشاء و یا انحرافات جنسی (بند ب ماده ۱۵ قانون جرائم رایانه‌ای و ماده ۶۳۹ قانون مجازات اسلامی)

اشاعه فحشاء و منکرات (بند۲ ماده۶ قانون مطبوعات)

تحریک، تشویق، ترغیب، تهدید یا تطمیع افراد به دستیابی به محتویات مستهجن و مبتذل (ماده ۱۵ قانون جرائم رایانه‌ای)

انتشار یا بازنشر هر گونه محتوا علیه امنیت و آسایش عمومی نیز در دسته جرایم شبکه های اجتماعی قرار میگیرد

انتشار یا بازنشر هرگونه محتوا علیه مقدسات اسلامی اعم از توهین، تبلیغ و به سخره گرفتن آن در دسته جرایم شبکه های اجتماعی قرار میگیرد

انتشار یا بازنشر هر گونه مطالب مرتبط افترا به مقامات، نهادها و سازمان‌های حکومتی و عمومی (بند ۸ ماده ۶ قانون مطبوعات و ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی)

تبلیغ به نفع حزب، گروه یا فرقه منحرف و مخالف اسلام (بند ۹ ماده ۶ قانون مطبوعات)

انتشار فیلترشکن‌ها و آموزش روش‌های عبور از سامانه‌های فیلترینگ (بند ج ماده ۲۵ قانون جرائم رایانه‌ای)

تبلیغ و ترویج مصرف مواد مخدر، مواد روان‌گردان و سیگار نیز در دسته جرایم شبکه های اجتماعی قرار میگیرد (ماده ۳ قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات ۱۳۸۵)

اهانت به امام خمینی (ره) و تحریف آثار ایشان (ماده ۵۱۴ قانون مجازات اسلامی)

انتشار و بازنشر محتوای حاوی تحریک، ترغیب، یا دعوت به اعمال خشونت‌آمیز و خودکشی نیز در دسته جرایم شبکه های اجتماعی قرار میگیرد(ماده ۱۵ قانون جرائم رایانه‌ای)

قانون جرایم رایانه‌ای برای هک ‌کنندگان فضای مجازی ۲سال حبس تعزیری و جریمه نقدی تعیین کرده است و در نظر داشته باشید مجازات افرادی که به‌صورت غیرمجاز به داده‌های اطلاعاتی افراد شامل صوت، تصویر یا متن گفت‌وگوها دستبرد بزنند حبس و جریمه نقدی تعیین کرده است.»

جالب است بدانید که قانون با تصویب قوانین جرائم رایانه ای به هیچ کس اجازه ی تعرض به اطلاعات شخصی کسی را نداده حتی اگر این عمل از ناپسند از طرف همسر آن شخص باشد.

افشای اسرار خصوصی دیگران مطابق ماده ۷۴۵قانون مجازات اسلامی و ماده ۱۶ قانون جرایم رایانه ای، چه به صورت عمدی و یا غیر عمدی شامل جرائم نقدی و تا دو سال حبس می باشد؛ باید در نظر داشته باشد که انتشار چت و اسکرین شات نیز میتواند شامل این قانون باشد.

استفاده ابزاری از افراد (اعم از زن و مرد) در تصاویر و محتوا، تحقیر و توهین به جنس زن، تبلیغ تشریفات و تجملات نامشروع و غیرقانونی (بند ۱۰ ماده۶ قانون مطبوعات) تحریک یا اغوای مردم به جنگ و کشتار یکدیگر (ماده ۵۱۲ قانون مجازات اسلامی)

فاش نمودن و انتشار غیرمجاز اسرار نیروهای مسلح در شبکه های مجازی نیز در دسته جرایم شبکه های اجتماعی قرار میگیرد (بند ۶ ماده ۶ قانون مطبوعات)

انتشار محتوا علیه اصول قانون اساسی در دسته جرایم شبکه های اجتماعی قرار میگیرد (بند ۱۲ ماده ۶ قانون مطبوعات)

اهانت به مقام معظم رهبری و سایر مراجع مسلم تقلید نیز در دسته جرایم شبکه های اجتماعی قرار میگیرد(بند ۷ ماده ۶ قانون مطبوعات)

آموزش و تسهیل جرائم رایانه‌ای (ماده ۲۱ قانون جرائم رایانه‌ای)

انتشار و توزیع هرگونه محتوای تبلیغاتی از سوی کارکنان ادارات، سازمان‌ها، ارگان‌های دولتی و نهادها با ذکر سمت خود، له یا علیه هر یک از نامزدهای انتخابات در فضای مجازی (مواد ۶۸ و ۸۸ قانون انتخابات ریاست جمهوری)

انتشار اخبار کذب از نتایج بررسی صلاحیت‌ها، شمارش آراء، ادعاهای بی‌اساس پیرامون تقلب در انتخابات یا مخدوش‌بودن انتخابات بدون دلیل و مدرک (مواد ۶۹۷ و ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی و بند ۸ ماده ۶۶ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)در دسته جرایم شبکه های اجتماعی قرار میگیرد

این قانون بدین معنا می باشد که شما از یک سری کارها که بر عهده شما گذاشته شده یا شما از آن منع شده اید انجام میدهید و که در واقع خلاف آنچه بر شما مقرر شده عمل می کنید که این کار را جرم شمرده شده در قانون.

تشویش اذهان عمومی، سیاه‌نمایی و بیان مطالب خلاف واقع علیه کشور، ایجاد اختلافات مابین اقشار جامعه به‌ویژه از طریق طرح مسائل قومی و نژادی، انتشار هرگونه نتایج نظرسازی و نظرسنجی کاذب در خصوص انتخابات و نامزدهای انتخاباتی (بند۷ ماده ۳۳ قانون انتخابات ریاست جمهوری– مواد ۵۰۰ و ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی – بند ۴ ماده ۶ قانون مطبوعات- مصوبه شورای عالی امنیت ملی و ماده ۶۴ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)