چرا «سفید» رنگ غالب ماشین‌ها شد؟

 

 

کارشناسان می‌گویند که صنعت رنگ خودرو امروزه پیشرفت‌های بسیار چشمگیری کرده است و دلیل اینکه مشتریان بیشتر از رنگ سفید یا طیف‌های آن در خودروها استقبال می‌کنند به دلیل ناتوانی صنعت رنگ خودرو در عرصه‌ رنگ‌های متنوع نیست. آن‌ها همچنین می‌گویند که امروزه با پیشرفت صنعت رنگ خودرو، رنگ‌سازان قادرند تا گستره‌ی وسیعی از طیف‌های رنگ سفید را هم تولید کنند که ممکن است مشتریان قادر به تشخیص دقیق آن‌ها از رنگ سفید هم نباشند و این رنگ‌ها تا پیش از این وجود نداشتند.

کارشناسان حوزه‌ خودرو در دسترس بودن، روانشناسی انسانی و پیشرفت تکنولوژی را از دلایل عمده‌ این تغییر سلیقه‌ی مشتریان خودرو از رنگ‌های متنوع به رنگ‌های خنثی می‌دانند. این

رنگ‌های خنثی، هم در ایران هم در کشورهای مختلف جهان جزو پرتقاضاترین رنگ‌های خودرو محسوب می‌شوند و اکثر خریداران، خواهان خرید خودرو با این رنگ‌ها هستند.

کمپانی BASF که یک شرکت آلمانی و بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی مواد شیمیایی صنعتی از جمله انواع رنگ و همچنین رنگ خودرو در جهان است هر ساله تحقیقات مختلفی را درخصوص انتخاب رنگ مناسب خودرو انجام می‌دهد.

بر اساس یکی از ارزیابی‌هایی که این موسسه انجام داده، ۷۷ درصد خودروهای موجود در ایالات متحده و آمریکای شمالی دارای یکی از رنگ‌های سفید، مشکی، نقره‌ای و خاکستری بوده‌اند.

۳۹ درصد خودروهای جهان سفیداند!

جالب است بدانید که پرطرفدار بودن رنگ‌های خنثی محدود به آمریکا نمی‌شود و در حال حاضر ۳۹ درصد از تمام خودروهای جهان رنگ سفید دارند. در رتبه‌ی دوم این بررسی، رنگ مشکی قرار دارد که ۱۶ درصد از کل خودروهای موجود در جهان را به خوداختصاص داده است. پس از رنگ مشکی، رنگ طوسی با ۱۳ درصد و پس از آن رنگ نقره‌ای با ۱۰ درصد در رتبه‌های بعدی از لحاظ شمار خودروها در سراسر جهان قرار دارند.

پس از این رنگ‌ها، رنگ آبی در رتبه‌ی بعدی پرطرفدارترین رنگ در خودروها قرار دارد و آبی ۹ درصد از رنگ تمام خودروها در جهان را به خود اختصاص داده است. رنگ آبی در خودروها، تنها رنگی است که از سفید و مشکی و رنگ‌های طیف میانی این دو رنگ تشکیل نشده است.

پل چورنیج، مدیر بخش طراحی شرکت معتبر BASF در این رابطه می‌گوید: «نتایج آخرین تحقیقات جامعی که موسسه‌ی ما انجام داد و بررسی سلیقه‌ی مشتریان خودرو در بازارهای بزرگ جهانی نشان داد که رنگ سفید برای خودرو، رنگ غالب و پرطرفدارترین رنگ برای خودرو است.»

خودروهای رنگی همچنان در رده‌ی خودروهای اسپورت و لیمیتد ادیشن وجود دارند اما در بازار و برای مصرف‌کننده‌ی معمولی، رنگ‌های سفید، مشکی، نقره‌ای و مشکی بسیار بیشتر عرضه می‌شوند.

چرا خودروهای با رنگ خنثی و بدون تنوع رنگی این‌ روزها این‌قدر محبوب شده‌اند؟

به باور کارشناسان عرضه‌ی گسترده‌ رنگ‌های یاد شده یکی از عوامل مهمی است که مشتریان ترجیح می‌دهند خودرویی که می‌خرند سفید، مشکی، طوسی یا نقره‌ای باشد. تقریباً می‌توان گفت که تمام سگمنت‌های خودروهایی که به بازار عرضه می‌شوند، فارغ از نوع یا اندازه، از خودروهای سدان گرفته تا شاسی بلند و پیکاپ‌ها با رنگ‌های خنثی در بازار به راحتی پیدا می‌شوند و این رنگ‌ها از مد نمی‌افتند.

ما در عصری زندگی می‌کنیم که مدهای فشن به سرعت عوض می‌شوند. اگر اهل دنبال کردن مد و فشن باشید می‌دانید که هر فصل با تغییر مدها و ترندها، لباس‌هایی که میخرید ممکن است از مد بیفتند یا رنگ دیگری مد شود و مجبور شوید لباس‌هایی با رنگ جدید تهیه کنید. خودرو اما کالایی است که به خاطر گران قیمت بودن آن با لباس تفاوت‌ چشمگیری دارد. مشتریان این کالا، اگر ببینند که در حال حاضر رنگ خاصی مد شده و کمپانی‌های خودروسازی آن رنگ را در ماشین‌هایشان استفاده کرده‌اند، به دلیل ماهیت تغییرپذیری سریع مد، از خرید خودرو با رنگ‌هایی که به‌تازگی مد شده‌اند امتناع می‌کنند و ترجیح می‌دهند تا خودرویشان رنگی داشته باشد که حالا حالاها از مد نیفتد.

کارشناسان حوزه‌ی خودرو بر این باورند که با توجه به قیمت این کالا که به طور میانگین در ایالات متحده ۳۵ هزار دلار است، خودرو گران‌قیمت‌ترین کالایی است که یک مشتری در عمرش برای آن هزینه می‌کند. رفتار مشتریان خودرو در بازار آمریکا نشان می‌دهد که آن‌ها حتی اگر بخواهند خودرو را اجاره بکنند هم حداقل ۳ سال خودرو را نگه می‌دارند. بنابراین از مد نیفتادن رنگ خودرو مسئله‌ی مهمی هم برای خریداران خودرو است و هم برای اجاره‌کنندگان آن.

ماهیت صنعت تولید خودرو هم نسبت به صنایع دیگر متفاوت است. تولید خودرو نسبت به دیگر کالاها زمان بیشتری می‌برد و به همین دلیل ممکن است خودرو از رنگ‌هایی که به سرعت وارد فشن و مد می‌شوند جا بماند و خودروسازان ترجیح می‌دهند که خودروها را با رنگ‌هایی عرضه کنند که وابستگی زیادی به رنگ‌های مد و فشن نداشته باشند و همیشه خریدار داشته باشند.

فارغ از مد و ترندهای تغییرپذیر روز، کارشناسان خودرو دلایل مختلفی را برای تغییر سلیقه‌ی مردم و همچنین تغییر نوع عرضه‌ی خودرو توسط کمپانی‌های خودروساز می‌دانند اما نگاهی کوتاه به تاریخچه‌ی صنعت رنگ‌آمیزی خودرو می‌تواند به پیدا کردن پاسخ این سوال کمک کند.

تاریخچه‌ صنعت رنگ خودرو

در ابتدای قرن بیستم میلادی، رنگ‌آمیزی خودروها به‌شدت متأثر از رنگ‌هایی بود که در کالسکه‌های اسبی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. این رنگ‌ها اغلب روغن‌-پایه بودند و استفاده از آن‌ها روی بدنه‌ی خودروها مشکلات زیادی به‌بار می‌آورد. این رنگ‌ها گران‌قیمت بودند، هفته‌ها طول می‌کشید تا خشک شوند، ماندگاری زیادی نداشتند و پس از گذشت مدت کوتاهی دچار رنگ‌پریدگی می‌شدند و خودرویی که با رنگ روغن-پایه رنگ شده بود، زرد میشد. همین مشکل رنگ‌پریدگی باعث می‌شد تا صاحبان خودرو هزینه‌های زیادی را صرف رنگ‌آمیزی مجدد خودروهایشان بکنند.

اولین ورود خودروهای مشکی و تیره به بازار خودرو

هنری فورد در آن زمان به این مشکلات رنگ‌های روغن‌-پایه پی‌برد و نوع جدیدی از رنگ خودرو را وارد بازار کرد که به‌جای روغن-پایه بودن، آسفالت-پایه بود. این رنگ‌های آسفالت-پایه‌ جدید بسیار سریع‌تر خشک می‌شدند، به دلیل استفاده از آسفالت در ترکیبات آن، مشکی بودند و تنوع رنگی نداشتند اما ماندگاری بالایی داشتند و روند رنگ‌آمیزی خودروها با این رنگ، کاملاً با روش خط تولید معروف سری‌کاری که هنری فورد مبدع آن بود سازگار بودند.

خودروهای رنگ آمیزی شده با رنگ‌های آسفالت‌پایه با مزیت‌هایی که داشتند مورد استقبال بسیاری از مشتریان قرار گرفتند

پس از گذشت سالهای دهه‌ی بیست قرن نوزدهم، صنعت رنگ خودرو پیشرفت بزرگی به خود دید. در این زمان کمپانی رنگ‌سازی Dupont که یکی از پیشگامان صنعت ساخت رنگ خودرو بود، با استفاده‌ی از ماده‌ای به نام پایروزالین، دست به تولید رنگ‌های متنوعی زد که در عرض چند دقیقه خشک می‌شدند، با گذشت زمان زرد نمی‌شدند و برای مدت طولانی بدون از دست دادن کیفیت، باقی می‌مانند. در این زمان بود که مشتریان بازار خودرو برای اولین بار شاهد عرضه‌ی خودروها با چهار رنگ مختلف بودند. حتی خودروهایی با رنگ‌های عجیب در آن زمان مانند نارنجی، قرمز و آبی هم برای اولین بار به بازار خودرو راه پیدا کردند.

هنری فورد که هزینه‌ی زیادی را برای توسعه‌ی رنگ‌های آسفالت‌پایه‌ی کارخانه‌ی خود انجام داده بود از اولین کسانی بود که در مقابل ورود خودروهای رنگی به بازار که با استقبال مشتریان مواجه شده بود، مقاومت کرد.

او در ابتدا شعاری با مضمون «هر مشتری می‌تواند ماشین‌اش را با هر رنگی که می‌خواهد داشته باشد؛ به‌شرط آنکه خودرواش مشکی باشد» مطرح کرد. فورد تضمین می‌کرد که اگر مشتریان، خودروهای مشکی این کمپانی را بخرند، هر زمانی که بخواهند می‌توانند خودرو را به کارخانه تحویل دهند تا کمپانی آن را بنابر سلیقه مشتری مجددا رنگ‌آمیزی کند. اما این شعار فورد هم نتوانست از ورود سیل‌آسای خودروهای رنگی به بازار جلوگیری کند.

ورود رنگ‌های متالیک به صنعت رنگ خودرو

در ابتدای ورود رنگ‌های متالیک به صنعت رنگ خودرو، این‌گونه رنگ‌ها تنها روی خودروهای لوکس و بسیار گران‌قیمت اجرا می‌شد و تنها افراد متمول و ثروتمند قادر بودند تا خودروهایی با رنگ متالیک سفارش بدند. دلیل قیمت بسیار بالای رنگ‌های متالیک این بود که این رنگ‌ها با اضافه کردن فلس‌های ماهی به رنگ ساخته می‌شدند.

برای ساخت هر یک کیلوگرم رنگ متالیک، به فلس‌های ۴۰ هزار شاه‌ماهی (Herring silver fish) نیاز بود. از آن‌جا که صید این حجم از شاه‌ماهی برای ساخته شدن تنها یک کیلوگرم رنگ متالیک صرفه‌ی اقتصادی نداشت و شاه‌ماهی را در معرض انقراض شدید قرار می‌داد، بعدها فلس‌های ماهی با ورقه‌های بسیار نازک آلومینیوم جایگزین شدند.

وقوع جنگ‌های جهانی اول و دوم و تأثیر روی رنگ خودروها

با برافروخته شدن آتش جنگ‌های جهانی اول و دوم و در شرایط بحرانی جنگ، کارخانه‌های خودروساز بخشی از خط تولیدشان را به تولید خودروهایی اختصاص دادند که در جنگ مورد استفاده قرار می‌گرفت. در این شرایط که قیمت مواد اولیه هم به دلیل شرایط جنگی بالا رفته بود، اکثر خودروسازان عرضه‌ی تنوع رنگی در محصولاتشان را متوقف کردند و خودروها دوباره اغلب مشکی‌رنگی رنگ یا با رنگ پایه‌ی سفید به بازار عرضه می‌شدند.

در سال‌های ابتدایی پس از پایان جنگ جهانی دوم، بازار خودرو شاهد ورود دوباره‌ی خودروهای رنگی، با رنگ‌های جذاب و عجیب بودند. در این زمان، خودروهایی مانند کرایسلرهای سبزرنگ معروف، کادیلاک‌های صورتی و خودروهایی با رنگ قرمز کوروِت به بازار آمدند که تا پیش از این به بازار عرضه نشده بودند.

روند ورود خودروهای رنگی به بازار و استقبال مردم از این خودروها تا پیش از وقوع جنگ ویتنام هم ادامه داشت و در این زمان خودروهایی با رنگ بژ و قهوه‌ای هم به ترندهای بازار خودرو تبدیل شدند.

جنگ ویتنام هم مانند جنگ‌های جهانی اول و دوم بر رنگ خودروهایی که خودروسازان می‌ساختند تأثیر گذاشت و خودروهایی با رنگ‌های تیره مجددا در خیابان مشاهده می‌شد.

پایان جنگ ویتنام اما مصادف شد با ورود خودروهای ماسل کار (Muscle car) معروف آمریکایی با رنگ‌های جذاب و عجیب مانند خودروهای داج با رنگ موزی، انبه‌ای و بنفش بادمجانی بود که تا پیش از آن، بازار خودرو شاهد این رنگ‌ها نبود.

ظهور برند اپل و ترند شدن رنگ سفید

تا اواخر دهه‌ ۸۰ و ۹۰ میلادی، هم اوضاع اقتصادی مردم خوب بود و می‌توانستند با هزینه کردن بیشتر، خودروهای رنگی بخرند و هم خودروسازان خودروهای رنگی متنوعی را به بازار عرضه می‌کردند اما ظهور برند اپل در اواخر دهه ۹۰ میلادی، یکی از مولفه‌هایی بود که بر ترندهای رنگی بسیاری از بازارها از جمله خودرو تأثیر زیادی گذاشت.

اکثر محصولاتی که کمپانی اپل تولید می‌کرد و مردم را شگفت‌زده می‌کرد، سفید رنگ بودند. مردم محصولات اپل را تمیز، ساده و با فناوری بالا می‌دیدند و اپل توانست با استفاده از این موارد، هم محصولاتش را به‌راحتی بین مردم جا بیاندازد و هم رنگ سفید را که در محصولاتش معرفی می‌کرد، به عنوان رنگی که مرتبط با فناوری و تکنولوژی روز است، به مردم معرفی کند.

در این زمان بسیاری از خودروسازان، خودروهای جدیدشان را در رنگ سفید به بازار معرفی می‌کردند. حتی کمپانی تسلا هم در ابتدا، خودروهای برقی‌اش را با رنگ سفید عرضه می‌کرد و رنگ سفید به نوعی ارتباط با تکنولوژی روز را در ذهن مردم تداعی می‌کرد.

روان‌شناسی نیز نقش مؤثری در رنگ بدنه‌ی خودروها ایفا می‌کند. رنگ آبی در خودروهای الکتریکی رنگی محبوب است. استقبال از رنگ آبی تا حدودی می‌تواند به این دلیل باشد که وقتی خودروهای الکتریکی اولین‌بار محبوب شدند، خودروسازان از طرح رنگ آبی در این محصولات استفاده می‌کردند و هم‌اکنون نیز، ممکن است مصرف‌کنندگان رنگ آبی را با وسایل نقلیه‌ی الکتریکی مرتبط بدانند.

عوامل موثر در استقبال مشتریان ایرانی خودرو از خودروهای سفید

یکی از مهم‌ترین دلایلی که مشتریان بازار خودرو ترجیح می‌دهند تا خودروی سفید بخرند این است که این رنگ عام‌پسندتر است و راحت‌تر در بازار دست دوم به فروش می‌رود. خودروی سفید به اصطلاح روی دست فروشنده نمی‌ماند.

از آن‌جایی که خودرو در بازار ایران علاوه بر کالای مصرفی، یک کالای سرمایه‌ای هم محسوب می‌شود مشتریان ترجیح می‌دهند تا خودروهایی را بخرند که به‌راحتی به فروش برود.

یکی دیگر از دلایلی که خودرو با رنگ سفید، بیشتر در میان مشتریان ایرانی محبوبیت دارد این است که رنگ سفید برای خودرو به راحتی در دسترس است. مشتری اگر به هر فروشگاه رنگ خودرو که سر بزند، می‌تواند رنگ سفید را تهیه کند و همینطور تمام خدمات‌دهندگان فنی مانند صافکارها و نقاشان خودرو، کدهای مختلف رنگ سفید را در کارگاهشان موجود دارند و مشتری معطل تهیه‌ی‌ رنگ‌ نمی‌شود.

دیرتر کثیف شدن رنگ سفید در خودرو هم یکی دیگر از عواملی است که مشتریان خودرو، ترجیح می‌دهند خودروی سفید بخرند. رنگ سفید حتی خط و خش را هم کمتر از رنگ‌های دیگر نشان می‌دهد. بالا رفتن قیمت خودرو و بالطبع بالا رفتن هزینه‌ی خدمات خودرو مانند صافکاری و نقاشی هم از عوامل تأثیرگذار در انتخاب رنگ سفید است که خط و خش را کمتر نشان می‌دهد. قطعات یدکی بدنه‌ سفیدرنگ هم قیمت کمتری نسبت به انواع رنگی آن‌ها دارد.

آب و هوا هم یکی از عوامل موثر در خرید خودرو در بازارهای مختلف جهان است. با توجه به آب و هوای گرم ایران، مشتریان ترجیح می‌دهند تا خودرویی بخرند که کمتر گرما جذب کند.