جزئیاتی از تولید «واکسن سینه‌پهلو»

به گزارش ستادهای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان، ستادهایی هستند که در دوره جدید معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان تشکیل شده‌اند. هدف این ستادها تنظیم‌گری و تشکیل حلقه ارتباطی بین زیست‌بوم شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های فناور با دستگاه‌ها و نهادهای دیگر است. سید مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان سلامت، امروز دوشنبه ۲۶ تیرماه در جمع خبرنگاران و اصحاب رسانه حاضر شد تا برنامه‌های جدید این ستاد را ارائه دهد.

قانعی هزینه بالا و کمبود اعتبارات را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مشکلات و مسائل بزرگ حوزه سلامت کشور ذکر کرد و گفت: پیگیری ورود علم و فناوری به حوزه پزشکی، درمان و پیشگیری از مواردی بوده است که در یک دهه گذشته به دنبال تحقق آن بودیم تا با این امر به کاهش هزینه‌ها و ارتقای بهره‌وری کمک کنیم. در حال حاضر حدود 500 هزار میلیارد تومان در حوزه سلامت هزینه می‌شود و به کمک هدفمندی این هزینه‌ها و با فناوری و دانش‌بنیانی به دنبال کاهش این هزینه هستیم.

دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان سلامت از هدف‌گذاری برای تولید سه واکسن با همکاری بخش خصوصی دانش‌بنیان خبر داد و اظهار داشت: در حال حاضر واکسن سینه‌پهلوی کودکان در حال گذراندن مراحل پایانی خود است. این واکسن سالیانه برای 1.5 میلیون نوزاد و برای هر نوزاد تعداد 3 دوز بایستی تهیه شود که در صورت تولید داخل، کاهش ارزبری و کاهش هزینه بالایی نسبت به نمونه خارجی خواهد داشت. واکسن دیگر مربوط به اسهال کودکان است که مراحل پایانی خود را طی می‌کند. 

وی تأکید کرد: هر دز از واکسن سینه پهلو حدود 600 هزار تومان در بازار است و به طور مجموع بازاری در حدود 3 تا 4 هزار میلیارد تومان دارد. فناوری ساخت این واکسن پیچیده و در اختیار 4 کشور است و جمهوری اسلامی ایران نیز پنجمین کشوری است که این فناوری را به دست آورده است.

قانعی در ادامه افزود: واکسن سوم، واکسن 4 ظرفیتی سرطان رحم است که تولید داخل این واکسن قیمت مناسب‌تری نسبت به نمونه خارجی دارد. در حال حاضر واکسن سرطان رحم ۲ ظرفیتی وارداتی در بازار موجود است و معاونت علمی و فناوری به کمک دانش‌بنیان‌ها قرار است واکسن 4 ظرفیتی را تولید کند که می‌تواند با نمونه خارجی رقابت کند.  

او تصریح کرد: در دوران کرونا تجربه ساخت و تأمین واکسن مورد نیاز کشور را داشتیم و در این دوره به زیرساخت و فناوری‌های مورد نیاز برای تولید واکسن دست یافته‌ایم.

انسولین ایرانی تا سال آینده وارد بازار می‌شود

قانعی یکی دیگر از برنامه‌های در دستور کار این ستاد را حمایت از تولید انسولین عنوان کرد و اظهار داشت: در حال حاضر از 3 شرکت تولیدکننده انسولین حمایت می‌کنیم و یک توافق نیز مابین صندوق نوآوری و معاونت علمی و فناوری برای تأمین مالی آن منعقد شده است.

وی تصریح کرد: در حال حاضر بالای ۱۵۰ میلیون دلار واردات سالیانه انسولین داریم و انسولین از خارج وارد و در کشور پر می‌شود. در مقطعی که انسولین در کشور کمتر شد، شاهد ایجاد مخاطراتی برای جامعه بودیم و برنامه داریم تا سال آینده به انسولین ساخت داخل برسیم.

تعاملات بین دستگاهی برای تأمین مالی طرح‌های فناورانه سلامت

دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان سلامت از توافق با سازمان برنامه و بودجه، وزارت بهداشت و بیمه سلامت برای کاهش ارزبری در حوزه دارو خبر داد و گفت: از وزارت بهداشت درخواست کرده‌ایم که ۷۰ درصد قیمتی که به داروی خارجی می‌دهند را به دانش بنیان‌های ایرانی برای تولید داروی ساخت داخل بدهند. این طرح در حال حاضر به دولت ارائه شده و اگر تصویب شود 1.8 میلیارد دلار در حوزه سلامت واردات را کاهش خواهیم داد.

وی با اشاره به ضرورت تأمین مالی طرح‌های هزینه‌بر سلامت اظهار کرد: برای تأمین هزینه این طرح‌ها به کمک اقتصاد مردمی یک صندوق فرابورسی با نام صندوق فرابورسی اکسیر تشکیل داده‌ایم و برای شرکت‌هایی که محصولاتشان اقتصادی باشد، تأمین هزینه می‌کنیم. ویژگی این صندوق‌ها این است که خصوصی (PE) هستند و نیازی به ضمانت ندارند. هر شرکتی که دارای محصولات با فناوری بالا باشد، حمایت شده و پس از آن در فرابورس به فروش می‌رسد. یک صندوق دیگر برای تولید انسولین و پلاسما با حجم سرمایه ۸۰۰ میلیارد تومان و صندوق دیگری نیز در حوزه تجهیزات پزشکی تشکیل شده است.

قانعی ورود به حوزه تجهیزات پزشکی را نیز مانند مواد دارویی برای کشور ضروری دانست و افزود: در حوزه تجهیزات پزشکی نیز حمایت از شرکت‌های دانش بنیان ایرانی برای ساخت دستگاه سی‌تی‌اسکن، شتاب‌دهنده‌های خطی، ام‌آر‌آی و ملزومات مربوط به قلب و عروق در دستور کار قرار دارد. در حال حاضر یکی از شرکت‌های داخلی، دستگاه سی‌تی اسکن را تولید کرده و امسال خرید از آنها انجام می‌شود. دستگاه شتاب‌دهنده خطی نیز به تعداد معدودی در کشور تولید شده، اما به 200 عدد از آن نیاز داریم. همچنین دو شرکت دیگر در حوزه دستگاه‌ها و تجهیزات قلب و عروق شروع به تولید محصولات ایرانی کرده‌اند. 

برای طرح‌های دارویی پلاسما، پالایشگاه تأسیس خواهد شد

دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان سلامت ایجاد پالایشگاه پلاسما را از دیگر برنامه‌های این ستاد عنوان کرد و گفت: با تولید دانش‌بنیان‌ها در این حوزه، ۲۰ درصد از خروج ارز جلوگیری خواهد شد. ایران از ۴۰ سال پیش کار پالایشگاه پلاسما را آغاز کرد که در ۲۰ سال گذشته با تعطیلی مواجه شد. به همین دلیل امروز بالای ۱۰۰ میلیون دلار در سال واردات داروهایی مانند IVIG داریم. با توجه به ظرفیت‌های دانش‌بنیانی، در صورت ایجاد پالایشگاه می‌توانیم 100 درصد نیاز داخل را تأمین کنیم.

ریل‌گذاری برای ورود هوش مصنوعی به حوزه تشخیص

قانعی برنامه استفاده از هوش مصنوعی در حوزه سلامت را برنامه‌ای در جهت کاهش هزینه‌ها عنوان کرد و گفت: دو قرارداد با بیمه سلامت منعقد شده و قرار است بر روی سرطان سینه و ریه کار شود. یک شرکت خیریه در قم بر روی این موضوع کار می‌کند و قرار است به شکل آزمایشی این طرح اجرایی شود. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز ۴ میلیارد تومان اعتبار برای این طرح در نظر گرفته است.

او تأکید داشت: هدف‌گذاری ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان سلامت این است که تا دو سال آینده از فناوری هوش مصنوعی برای این دو بیماری استفاده کنیم. استفاده از فناوری هوش مصنوعی در فرآیندهای تشخیصی مانند ماموگرافی می‌تواند نقش پررنگی در تشخیص زودهنگام و دقیق داشته باشد.