فضاپیمای هندی در ماه گوگرد پیداکرده اما بدنبال یخ است
کاوشگر متعلق به سازمان فضایی هند پس از فرود موفقیتآمیز بر روی سطح کره ماه، شروع به انجام آزمایشات بر روی ذرات موجود در این قمر زمین کرده است.
سازمان پژوهشهای فضایی هند اعلام کرد کاوشگر چاندرایان-۳ توانسته است وجود عنصر گوگرد روی سطح ماه را تایید کند.
به گفته این سازمان، شناسایی این عنصر با ابزار طیفسنجی فروشکست القایی لیزری (LIBS) که روی ماهگرد نصب شده بود محقق شده است. کاوشگرهای قبلی ارسال شده به کره ماه فاقد چنین ابزاری برای شناسایی ذرات بودند.
این ابزار جدید ذرات را در معرض پالسهای قوی نور لیزر قرار میدهد و پس از تبدیل آنها به پلاسمای تابشی بسیار داغ، از طیف الکترومغناطیسی آن برای شناسایی ترکیب عناصر شیمیایی سازنده بهره میبرد.
کاوشگر چاندرایان-۳ علاوه بر تشخیص گوگرد، با ابزار خود نمونه عناصری شامل آلومینیوم، کلسیم، آهن، کروم، تیتانیوم، منگنز، سیلیکون و اکسیژن را نیز تشخیص داده است.
شناسایی این عناصر در حالی است که این کاوشگر هنوز هیچ هیدروژنی را (عنصر حیاتی برای تشکیل مولکول آب) در نمونههای آزمایششده نیافته است. سازمان پژوهشهای فضایی هند در بیانیه خود آورده است که تحقیقات آنها در مورد وجود هیدروژن ادامه خواهد یافت.
دانشمندان تصور میکنند آب یخزده در قطب جنوبی ماه موجود باشد، با این حال تا کنون شواهدی قطعی از این امر به دست نیامده است.
استخراج یخ از سطح ماه نقشی کلیدی در تامین سوخت، اکسیژن و آب آشامیدنی برای ماموریتهای آینده فضانوردان دارد و از همین لحاظ به هدفی برای آژانسهای فضایی کشورها بدل شده است. تایید وجود چنین چیزی، دستاورد اصلی چاندرایان-۳ خواهد بود با این حال کشف هر ماده جدید دیگری میتواند کمک عمدهای برای دانشمندان باشد.
علت این امر این است که حتی با کاهش هزینه پرتابهای فضایی، انتقال مقادیر عظیم مواد از زمین به ماه بسیار پرهزینه خواهد بود. در نتیجه، تنها چیزی که یک حضور طولانیمدت در آنجا را از نظر اقتصادی مقرون به صرفه میکند این است که بتوان بیشتر آنچه را که فضانوردان نیاز دارند در همان محل و روی ماه تهیه کرد.
برای مثال بر اساس تحقیقاتی که پیشتر انجام شده است میتوان از گوگرد به جای سیمان پرتلند برای ساخت بتن استفاده کرد. روشی که راه را برای ساخت و ساز گسترده با استفاده از منابع موجود در کره ماه باز خواهد کرد.
این کاوشگر با این حال قرار است در درجه اول به دنبال یخ باشد، هرچند تا کنون نتوانسته است آن را در سطح ماه شناسایی کند.
چاندرایان-۳ برای کشف یخ باید به مناطق ناشناختهای در سایه دیوارههای بلند دهانههای سطح ماه برود؛ جاهایی که گمان میرود یخها توانسته باشند در برودت این نقاط از روزهای طولانی و گرم ماه در امان مانده باشند.
سازمان پژوهشهای فضایی هند درباره آخرین فعالیتهای این کاوشگر گفته است: «در ۲۷ اوت این کاوشگربا دهانهای به قطر ۴ متر برخورد کرد که ۳ متر جلوتر از محل خود قرار داشت. به ماهنورد دستور تغییر مسیر داده شد و اکنون چاندرایان-۳ با خیال راحت در مسیر جدیدی حرکت می کند.»
اخترشناسان هندی میگویند دادههایی که در طی ماموریت چاندرایان-۳ به زمین ارسال خواهند شد ارزشی فراتر از مأموریتهای قبلی دارند، چرا که منطقه مورد مطالعه به مکانهای احتمالی احداث پایگاههای آینده نزدیک است.
انتظار میرود چاندرایان-۳ با تجهیزات خورشیدی خود به مدت دو هفته فعال بماند و در سطح ماه به کاوش بپردازد.