چرا شب‌پره‌ها جذب نور می‌شوند؟

به گزارش جهان مانا به نقل از گاردین، جنبه علمی این موضوع که چرا حشرات در اطراف منبع نور جمع می‌شوند تاکنون مشخص نشده است. برخی نظریه‌ها مطرح کرده‌اند که شب‌پره‌ها به وسیله ماه راهبری می‌شوند و نور چراغ را با نور ماه اشتباه می‌گیرند یا اینکه حشرات به سمت نور پرواز می‌کنند تا از خطر فرار کنند.

اکنون محققان بر این باروند که یک پاسخ قانع کننده تر پیدا کرده‌ و می‌گویند شب‌پره‌ها و سایر حشرات بالدار به جای اینکه در شب جذب نور شوند، در گرما و تابش نور گرفتار می‌شوند. این یک پیامد ناخوشایند، شگردی است که در طول میلیون‌ها سال تحول پیدا کرده و اکنون در دنیای امروزی شکست می‌خورد.

به گفته دکتر «سَم فابیان» حشره شناس در امپریال کالج لندن، شب‌پره‌ها و بسیاری دیگر از حشراتی که در شب پرواز می کنند، اینطور تحول پیدا کرده‌اند که طوری قرار گیرند تا پشتشان به سمت نور باشد. برای صدها میلیون سال، این (مکان روشن‌تر در شب) آسمان بود و نه زمین. این شگرد به حشرات می‌گفت که کدام طرف بالا است و پرواز مستقیم آنها را تضمین می کرد.

اما زمانی که نورهای مصنوعی ایجاد شد، شب‌پره‌ها در شرایطی قرار گرفتند که پشت خود را به سمت چراغ های خیابان کج کردند و این موجب حرکت بی پایان آنها در اطراف چراغ شد و حشرات به این شکل با غریزه‌های تکاملی خود گرفتار شدند.

فابیان و همکاران او با استفاده از تصاویر مادون قرمز با وضوح بالا و ویدیوهای سرعت‌بالای مادون قرمز در کاستاریکا، مسیرهای پرواز حشرات را پیرامون چراغ ها ثبت کردند. این فیلم مشخص می‌کند که شب‌پره‌ها و سنجاقک‌ها بارها و بارها به نور مصنوعی پشت کردند و در مسیر پروازی خود دچار سردرگمی شدند.

فابیان گفت: اگر نور بالای سر آنها باشد، ممکن است شروع به چرخیدن به دور آن کنند؛ اما اگر پشت سر آنها باشد شروع به کج شدن به سمت عقب می کنند و این می تواند موجب بالا و بالاتر رفتن آنها شود تا زمانی که متوقف شوند.

وی تاکید کرد: حالت تماشایی‌تر (یا دراماتیک‌تر) زمانی است که این حشرات بطور مستقیم در بالای یک نور پرواز می‌کنند. این موجب می‌شود آنها خود را سر و ته کنند که می تواند منجر به تصادف‌هایی شود. این واقعا حاکی از آن است که شب‌پره گیج شده و نمی‌داند کدام طرف بالا است.

این کار تحقیقی که در نشریه «ارتباطات طبیعت» منتشر شده است نشان می‌دهد نورهای مصنوعی در شب در واقع حشرات را جذب نمی‌کنند بلکه حشراتی را که از آن نزدیکی عبور می‌کنند، گیر می‌اندازند و گیج می‌کنند. مانند اینکه توری پهن کرده و حشرات را گرفتار کرده باشیم.

محققان همواره هشدار داده اند که آلودگی نوری یکی از عوامل مهم در کاهش شدید جمعیت حشرات است. شب‌پره‌ها و سایر حشراتی که اطراف لامپ‌ها گرفتار می‌شوند، به طعمه‌های آسانی برای خفاش‌ها تبدیل می‌شوند، اما این نورها ممکن است همچنین موجب این تصور در حشرات شود که روز شده است و به همین علت موجب شود که آنها بخوابند و از تغذیه شبانه باز بمانند.

به گفته این محققان، به حداقل رساندن جذب شدن حشرات به اطراف لامپ‌ها برای کاهش تاثیرات آن بر حشرات بسیار مهم است. این کار ممکن است با اقداماتی مانند استفاده از لامپ هایی با حداقل استفاده از طول‌موج‌های کوتاه مانند نور آبی و به خصوص فرابنفش یا تولید نورهایی که برای انسان ها سفید به نظر می‌رسد اما حاوی طیف‌های کمتر جذاب برای حشرات هستند، قابل انجام باشد.