بواسیر؛ از علت تا چگونگی درمان و مراقبت

یک متخصص جراحی عمومی گفت: به زبان ساده بواسیر یا هموروئید ، واریس سیاهرگها (وریدهای) مخرج یا مقعد و به عبارتی گشاد شدن و پیچ در پیچ شدن سیاهرگهاست.

دکتر شهرام مرادیان عنوان کرد: خونی که محتوای اکسیژن و مواد مغذی است توسط شریانها (سرخرگها) به مخرج یا مقعد می رسد و توسط سیاهرگها (وریدها) به قلب باز می گردد اگر به هر دلیلی در سر راه بازگشت خون توسط سیاهرگها مانعی ایجاد شود به تدریج فشار داخل سیاهرگها افزایش یافته و این مسئله باعث گشادی سیاهرگها و پیچ در پیچ شدن آنها و واریس وریدهای مخرج که معادل هموروئید یا بواسیر است می شود.

وی افزود: درد ، خارش ، سوزش ،  ترشح و تحریک اطراف مقعد و خونریزی از شایع ترین علایم هموروئید است که البته خونریزی ممکن است بدون درد و در هنگام مدفوع کردن باشد.

دکتر مرادیان نداشتن یبوست ، زور نزدن هنگام مدفوع داشتن ، طهارت و شستن خود با آب گرم،  رژیم غذایی پر فیبر مثل : خوردن سبزیجات و مایعات فراوان و میوه ها ، داشتن تحرک و ورزش و پیاده روی ،  استفاده از نان و غلات سبوس دار مثل نان سنگک و مصرف روزانه حداقل 8 لیوان آب را در پیشگیری از این بیماری موثر دانست.

به گفته وی درمان بواسیر از طریق جراحی صورت می گیرد و در مورد درمان دارویی نیز داروهای موضعی بدون نسخه از جمله بی حس کننده ها، داروهای جمع کننده یا قابض و یا ضدعفونی کننده ها که اغلب برای تمام درجات هموروئید توصیه می شوند ضمن اینکه استفاده از مسکن ها و ملین ها نیز می تواند مفید باشد.

دکتر مرادیان در خصوص مراقبت های پرستاری پس از عمل گفت: خودداری از خوردن غذاهایی که باعث یبوست می شود ، تنظیم اجابت مزاج مرتب و به موقع (یک ساعت پس از غذا خوردن)  ، استفاده از توالت فرنگی ، شستشو با آب گرم ، استفاده از پماد آنتی هموروئید یا شیاف آن پس از اجابت مزاج طبق دستور پزشک ، نشستن در لگن آب گرم به مدت 20-15 دقیقه پس از اجابت مزاج و تکرار آن 3-2 مرتبه در روز بسیار مفید و کمک کننده است.

وی توصیه کرد: برای جلوگیری از یبوست از مایعات فراوان، سوپ ، شیر، کمپوت، سبزیجات، میوه جات، آلو، انجیر و برگه هلو استفاده کنید.

وی با بیان اینکه بیمار تا چند روز پس از عمل ممکن است خونریزی مختصر و یا دفع خونابه داشته باشد گفت: این مسئله طبیعی است که بایستی از یبوست و زور زدن هنگام اجابت مزاج خودداری کرده و استفاده از لگن آب گرم نیز کمک کننده میباشد.

این پزشک متخصص تاکید کرد: در صورت ادامه یبوست و فشار موقع اجابت مزاج، احتمال خونریزی پس از جراحی افزایش می یابد ، در صورت خونریزی شدید و یا تداوم آن در اولین فرصت به پزشک متخصص گوارش و یا اورژانس بیمارستان مراجعه نمایید.

دکتر مرادیان با بیان اینکه استفاده از لگن آب گرم سبب کاهش درد و تورم شده و ناحیه مقعد را نیز تمیز می کند به بیماران توصیه کرد: برای اینکه دردتان کمتر شود و خونریزی نداشته باشید 10-5 دقیقه روز اول بعد از عمل به پهلو بنشینید و به پهلو بخوابید و در محل های سفت و مرطوب ننشینید زیرا رطوبت سبب خارش و تحریک ناحیه معقد می شود.

وی همچنین با اشاره به اینکه  برای جلوگیری از درد و تحریک، به مدت طولانی رانندگی نکنید ، داشتن پیاده روی را بسیار مفید دانست و افزود: هنگام دفع مدفوع از زور زدن خودداری کنید ضمن اینکه هر وقت احساس مدفوع داشتید حتما به دستشویی بروید و از حبس کردن آن خودداری کنید.