دلایلی که موجب احساس گرما و تعریق شدید میشوند
وقتی هوا سرد است طبیعتاً خیلی خوشایند است که شما احساس گرما کنید این گرمایی که در وجود شماست آزارتان نمیدهد؛ اما وقتی که احساس میکنید انگار در میان آتش هستید چطور؟ البته که در این حد احساس گرما کردن اصلاً مطبوع نیست.
احساس گرما میتواند علامتی طبیعی از یائسگی یا واکنشی نسبت به چیزی باشد که خوردهاید یا آشامیدهاید. احساس گرمای غیرمعمول کردن میتواند نشانهٔ یک بیماری یا مشکلی در سلامتی هم باشد، مثل مشکلی در غده تیروئید. پُرکاری تیروئید زمانی است که تیروئید شما هورمون زیادی تولید میکند و در نتیجه سرعت فرایندهای بدن را بالا میبرد و این میتواند باعث شود احساس تشنگی و گرسنگی و گرما کنید.
اینکه این احساس گرما را چگونه تجربه کنید میتواند گوناگون باشد. برخی افراد ممکن است گُرگرفتگی داشته باشند یا تعریق شبانه. عدهای نیز ممکن است طی فعالیتهای خاصی یا حتی تماممدت احساس گرما کنند.
چرا گرمتان میشود؟
احساس گرما یا داغی کردن مربوط به نحوهٔ تنظیم دمای بدنتان است. قسمت کوچکی از مغز شما که هیپوتالاموس نام دارد بهعنوان ترموستات عمل کرده و دمای مرکزی بدن را در حد ۳۷ درجه سانتیگراد نگه میدارد.
وقتی بدنتان خیلی گرم میشود، هیپوتالاموس مغزتان دستور تعریق را صادر میکند و رگهای خونی نزدیک به سطح پوستتان را گشاد میکند تا بدنتان خنک شود. وقتی بدنتان سرد میشود، باز هم هیپوتالاموس مغزتان خون را به مرکز بدنتان هدایت میکند که باعث میشود بلرزید.
اگر به طور نامعمولی احساس گرما میکنید ممکن است مشکلی در سیستم تنظیمات دمای بدنتان وجود داشته باشد. یک عدم تعادل در فرایندهای تنظیم دمای بدن میتواند باعث اتفاقات زیر شود:
. عدم تحمل گرما: کاهش توانایی شما برای سازگارشدن با دمای گرمتر. شاید احساس کنید در دمایی که دیگران راحتاند و گرمشان نیست، شما گرمتان است و عرق میکنید.
. گُرگرفتگی: پزشکان باور دارند گرگرفتگی، تلاش تند و مبالغهآمیز بدن برای خلاصشدن از گرماست. گرگرفتگی دقیقاً همانطوری است که اسمش نشان میدهد: امواج ناگهانی از گرما و داغی همراه با تعریق و سرخشدن. گرگرفتگی در موارد شدید میتواند شما را بیرمق و غرق عرق کند. گرگرفتگی معمولاً خواب شب را مختل میکند.
دلایل اینکه همیشه گرمتان است
احساس گرما میتواند یک اتفاق عادی و طبیعی باشد یا علامتی از یک مشکل جدیتر؛ بنابراین جدی بودن یا جدی نبودن این حالت بستگی به علت آن دارد که برخی از آنها شامل موارد زیر میشود:
اگر تیروئید دلیل این باشد که همیشه گرمتان است، پس احتمالاً علائم دیگری هم دارید مثل خستگی، نازک شدن موها، کاهش وزن بیدلیل و مه مغزی
کافئین، الکل و غذای تند
چیزی که میخورید و مینوشید میتواند از روشهای متفاوتی بر بدنتان اثر بگذارد. بعد از اینکه چیزی خوردید یا نوشیدید بدن شما تلاش میکند آن را تجزیه و گوارش کند و در این زمان ممکن است شما گرمتان شود و عرق کنید، مثلاً:
. کافئین موجود در قهوه و چای و نوشابهگازدار، ضربان قلب و سوختوساز را بالا میبرد و میتواند احساس گرما به شما بدهد.
. غذاهای تند باعث میشوند بدنتان فکر کند شما گرمتان شده و در نتیجه تولید عرق را برای خنککردن شما شروع میکند.
. الکل، تعریق را زیاد میکند و جریان خون را به سمت پوست افزایش میدهد و در نتیجه فرد احساس گرما کند.
داروها
احساس گرما و عرقکردن میتواند از عوارض جانبی یک سری از داروها باشد مثل:
. داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب
. داروهای اختلال کمتوجهی - بیشفعالی
. داروهای شیمیدرمانی
. داروهای اختلال نعوظ
. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
. استروئیدها
. داروهای تیروئید
اگر مصرف داروی جدیدی را شروع کرده باشید ممکن است اوایل احساس کنید گرمتان میشود تا کمکم بدنتان به دارو عادت کند. اما اگر یک ماه از مصرف دارو گذشت و همچنان احساس گرما داشتید به پزشکتان اطلاع دهید تا در صورت امکان، دارو یا دوز مصرفیتان را تغییر دهد.
بارداری
بارداری میتواند دورهای شگفتانگیز در زندگی یک زن باشد؛ اما در این زمان بدن دچار تغییرات آزاردهندهای نیز میشود. سردرد، کمردرد و یبوست تنها چند اتفاق مرتبط با بارداریاند.
وقتی باردار هستید طبیعی است بیشتر از حد معمول گرمتان شود. این واکنش ناشی از افزایش سطح هورمونها و افزایش حجم خونی است که در بدنتان گردش میکند. احساس گرما نیز مثل دیگر عوارض بارداری بعد از زایمان برطرف خواهد شد.
یائسگی
یکی از معمولترین علتهای گرگرفتگی و تعریق شبانه، یائسگی است. یائسگی زمانی است که پریودها متوقف میشوند؛ زیرا تخمدانها دیگر استروژن و پروژسترون تولید نمیکنند.
یائسگی معمولاً در سنین ۴۵ و ۵۵ سالگی شروع میشود؛ اما علائم آن از جمله گرگرفتگی میتواند ده سال زودتر ظاهر شوند و این زمان را پیش از یائسگی مینامند.
خیلی از خانمها دچار گرگرفتگیهای ناشی از یائسگی میشوند، اما خوشبختانه راهکارهای درمانی زیادی برای تسکین و کاهش علائم ناراحتکننده یائسگی وجود دارد.
سن بالا
با افزایش سن، دمای بدن تغییر میکند. افراد بالای ۶۵ سال اغلب سختتر میتوانند خودشان را با گرما یا سرما وفق دهند.
افراد سالمند کمتر عرق میکنند و گردش خون ضعیفتری دارند. همچنین آنها ممکن است داروهایی مصرف کنند که بر تنظیم دمای بدنشان اثر بگذارد.
وقتی هوا گرم است، فرد سالمند ممکن است این گرما را خیلی شدیدتر احساس کند. ضمناً این افراد بیشتر هم در معرض گرمازدگی و سکته گرمایی هستند.
اضافهوزن
افرادی که اضافهوزن دارند یا چاق هستند، گرمای بیشتری را در بدن خود نگه میدارند که میتواند باعث احساس گرما در آنها شود. این هم دلیلی دیگر برای کاهش وزن!
پرکاری تیروئید
تیروئید شما غدهای پروانه مانند است که در جلوی گلویتان واقع شده. تیروئید بهعنوان بخشی از سیستم غدد درونریز، هورمونهایی تولید میکند که بسیاری از عملکردهای بدن را تنظیم میکنند.
اگر تیروئید شما پرکار باشد، مقدار بسیار زیادی هورمون تولید میکند و این هورمون اضافی باعث بینظم شدن پریود و عدم تحمل گرما میشود.
اگر تیروئید دلیل این باشد که همیشه گرمتان است، پس احتمالاً علائم دیگری هم دارید مثل خستگی، نازک شدن موها، کاهش وزن بیدلیل و مه مغزی.
دیابت
دیابت زمانی است که بدن شما نمیتواند قند خونتان را تنظیم کند. انسولین هورمونی است که به شما در کنترل مقدار قند موجود در خونتان کمک میکند. هر بار که غذا میخورید لوزالمعده شما انسولین ترشح میکند تا قند خونتان را کنترل کند.
دیابت دو نوع است:
. دیابت نوع اول: بدن انسولین تولید نمیکند
. دیابت نوع دوم: سلولها آنطور که باید به انسولین جواب نمیدهند
اگر سطح قند خونتان خیلی بالا یا خیلی پایین باشد باعث میشود گرمتان شود و عرق کنید. این اتفاق میتواند در صورت کنترل نادرست دیابت نیز روی بدهد و این یکی از علائم اولیه این بیماری است. رژیم غذایی سالم و ورزش منظم برای کنترل قند خون بسیار اهمیت دارد.
اضطراب و افسردگی
طی زمانهایی که احساس خطر میکنید یا دچار استرس میشوید، سیستم عصبی شما وارد واکنش جنگ یا گریز میشود و این واکنش، سرعت عملکردهای نهچندان مهم بدن در این لحظه را کم میکند و در عوض قدرت حسهای شما را بالا میبرد تا بتوانید خودتان را نجات بدهید.
اگر اضطراب و افسردگی داشته باشید، وقتی که هیچ خطری وجود ندارد مغز شما به شما میگوید در خطر هستید. وقتی سیستم عصبی شما به استرس جواب میدهد، ضربان قلب و سرعت تنفستان بالا میرود و شما احساس گرما و گرگرفتگی میکنید.
فیبرومیالژیا
فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن است که باعث افزایش حساسیت به درد میشود. احساس گرما و عرقکردن هم میتواند یکی از علامتهای این بیماری باشد که با مشکلات خواب، مه مغزی، سردرد و خستگی نیز همراه است که بیشتر افرادی که دچار فیبرومیالژیا هستند این علائم را نیز دارند.
سرطان
انواع سرطانها میتوانند بر سطح هورمونها اثر بگذارند و به فرد احساس گرما بدهند. مثلاً:
. تومورهای نورواندوکرین در سلولهای تولیدکننده هورمونهای درونریز رخ میدهند. بعضی از تومورهای نورواندوکرین، هورمونهای اضافی تولید میکنند که منجر به سندرم کارسینوئید خواهد شد. معمولترین علامت سندرم کارسینوئید، احساس گرما و گرگرفتگی است.
. فئوکروموسیتومها تومورهایی در غدد آدرنال هستند که آدرنالین زیادی ترشح میکنند و میتوانند به فرد احساس گرما بدهند.
تومورهای نوراندوکرین و فئوکروموسیتومها سرطانهای نادری هستند و نسبت به سایر علتهای گرما و گرگرفتگی، چندان معمول نمیباشند.
چه کنید تا همیشه گرمتان نباشد؟
به علائم خود توجه و آنها را پیگیری کنید، مثلاً اینکه چه زمانهایی بیشتر گرمتان میشود یا قبل از آن چه چیزی خوردهاید یا چه فعالیتی داشتهاید؟ آیا شبها زیاد عرق میکنید؟
احساس گرما مرتبط با غذایی که خوردهاید نگرانکننده نیست. اما اگر احساس میکنید بدنتان قادر به تنظیم دمایش نیست یا اینکه مدام گرمتان است و عرق میکنید اختلال در زندگی روزمرهتان ایجاد کرده بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
پزشک علائمتان را بررسی کرده و قدم بعدی را مشخص میکند. ممکن است پزشک دستور آزمایش خون یا تستهای دیگری بدهد یا شما را به یک متخصص ارجاع دهد. شما با کمک پزشکتان میتوانید علت و راههای خنککردن بدنتان را پیدا کنید.