راهکارهای طب ایرانی برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان

 دکتر ارمغان السادات کیهان مهر - پزشک و متخصص طب ایرانی با بیان اینکه در طب سنتی ایران دوران زندگی به چهار مرحله‌ رشد، جوانی، میانسالی و سالمندی (شیخوخیت) تقسیم می‌شود که از ۶۰ سالگی به بعد فرد به دوران سالمندی وارد می‌شود، تصریح کرد:  هرکدام از این چهار مرحله، ویژگی خود را دارد که هر فرد با رعایت دستورات و تدابیر بهداشتی می‌تواند دوران زندگی خود را به بهترین نحو طی کند.

وی افزود: از ویژگی‌های دوران سالمندی کاهش حرارت غریزی بدن است. هر فرد با سطحی از انرژی حیات متولد می‌شود که این انرژی بطور طبیعی در سال‌های ابتدایی عمر در اوج است و بتدریج کاهش می‌یابد. رعایت تدابیر حفظ الصحه می‌تواند حافظ این حرارت باشد؛ در حالیکه سبک زندگی ناسالم باعث هدر رفتن و کاهش زودتر از موعد این انرژی خواهد بود.

این پزشک و متخصص طب ایرانی ادامه داد: در دوران سالمندی مزاج سنی سرد و خشک است که البته در بعضی از افراد به دلایل مشکلات گوارشی و تجمع رطوبت نامناسب در بدن سردی و تری عارض خواهد شد. در هر دو نوع حرارت و انرژی کاهش می‌یابد، اما در بعضی سالمندان در ظاهر لاغری و در بعضی چاقی نمایان خواهد شد که هریک ویژگی‌های متناسب با خود را خواهند داشت.

دکتر کیهان مهر تصریح کرد: در واقع سالمندی یک بیماری نیست، بلکه یک جریان طبیعی زیستی است، اما شیوع ابتلا به بیماری‌ها در این دوران افزایش می‌یابد.

وی با بیان اینکه مطالعات نشان می‌دهند سبک زندگی در افزایش طول عمر نقشی به مراتب قوی‌تر از ژن‌ها بازی می‌کند و طب ایرانی نیز برای داشتن زندگی سالم در سالیان عمر از جمله سالمندی رعایت تدابیر شش اصل را ضروری می‌داند؛ اظهار کرد: با توجه به اینکه مزاج سالمندان عموما سرد و خشک است، هوایی مشابه با بهار (گرمی و رطوبت) متناسب این مزاج است. این اصل می‌تواند شامل شهر، خانه و اتاق فرد سالمند باشد. از سوی دیگر چیدمان خانه و وسایل به‌گونه‌ای باشد که جریان هوا به‌ خوبی جریان یابد و سالمندان در انزوا قرار نگیرند.

کیهان‌مهر افزود:  غذاهای سریع الهضم و مقوی مناسب برای این گروه سنی هستند که توصیه می‌شود در حجم کم و به دفعات میل شوند. پرهیز تا حد امکان از مصرف سردیجات و مصرف گوشت گوسفند و پرندگان، تخم‌مرغ عسلی، آش‌ و سوپ‌های ساده، نخودآب، آبگوشت قابل توصیه است.

این پزشک و متخصص طب ایرانی در خصوص تدابیر خواب‌ و بیداری سالمندان اظهار داشت: سالمندان معمولا به دلیل بیماری و مشکلات اضطرابی کیفیت خواب مطلوبی ندارند. توصیه می‌شود شام سر شب میل شود و زود بخوابند. نوشیدن شیر گرم می‌تواند به بهبود خواب کمک کند. معمولا طول خواب شبانه در سالمندان کاهش می‌یابد که البته این امر با توجه به مزاج افراد متفاوت خواهد بود.

وی ورزش و ماساژ  و روغن زدن به بدن با روغن بنفشه و بادام در هنگام صبح را مفید دانست و گفت: ورزش سبب افزایش حرارت غریزی می‌شود و با توجه به افت حرارت غریزی در این دوران، خیلی کمک کننده است. لازم است هر سالمند متناسب با شرایط جسمانی‌خویش ورزش کند که از آن جمله می‌توان به ورزش‌های هوازی از جمله پیاده‌روی اشاره کرد.

بنابر اعلام وزارت بهداشت، کیهان‌مهر همچنین در خصوص یبوست به عنوان مشکل شایع سالمندان، گفت: تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم می‌تواند در رفع این مشکل موثر باشد. پرهیز از مصرف مواد یبوست‌زا، استفاده از انواع آش‌ و سوپ‌ها و مصرف ملین‌ها می‌تواند به پیشگیری و بهبود یبوست کمک کند.

وی در پایان گفت: ارتباط داشتن با اطرافیان بویژه فرزندان، نوه‌ها و دوستان، داشتن تفریح و انجام اعمال ذهنی مانند مطالعه در نشاط سالمندان بسیار موثر است. همچنین مصرف موادی مانند گلاب، بهارنارنج، فالوده سیب، زعفران، بیدمشک، سیب و به می‌تواند به این امر کمک کند.