آیا روابط ایران و عربستان به سرنوشت برجام دچار می شود؟
توافق ایران و عربستان با وجود آنکه دشواری‌ها و پیچیدگی‌های بسیار بسیار کمتری از برجام داشته و مذاکرات مربوط به آن می‌توانست خیلی سریع‌تر از آنچه شاهد بودیم به نتیجه‌ی مطلوب برسد اما از یک جنبه به برجام بی شباهت نیست؛ اهمیت روح توافق!
اگر بخواهیم به این سوال که «چرا برجام به این نقطه رسید؟» در حد یک عبارت سه کلمه‌ای پاسخ دهیم آن عبارت این است: بی‌اهمیت‌انگاری روح توافق. بر هر تفاهم سیاسی از جنس برجام علاوه بر متن و تفاسیر مختلف از آن، روحی حاکم است که پایبندی طرف‌های توافق به آن «تضمین» زنده ماندن توافق خواهد بود. برجام باقی می‌ماند اگر جمهوری اسلامی و ایالات متحده آن را به عنوان گام نخست برای آغاز حل و فصل دیگر پرونده‌های باز میان خود می‌دیدند اما به هر دلیلی اینطور نشد. امروز نیز توافق با عربستان تا زمانی زنده می‌ماند که طرفین آن، توافق دو جانبه را آغازی برای حل و فصل پرونده‌های منطقه ببینند.
از این واقعیت گریزی نیست که اگر تصمیم‌گیران کشور پس از برجام هسته‌ای به سراغ برجام منطقه‌ای رفته بودند احتمالا در این سال‌ها شاهد خسارت‌های مالی و جانی که به «مستشاران» وارد می‌شود نبودیم و حتی می‌توان مدعی بود که سرمایه‌ی عظیمی مثل «حاج قاسم» نیز از دست نمی‌رفت. امروز می‌توان با درس گرفتن از آن تجربه، توافق با عربستان را نقطه‌ی آغازی برای حرکت به سمت برجام منطقه‌ای تصور کرد؛ البته اگر دیگر بتوان چنان ایده‌ای را با چنین دیپلمات‌هایی که این روزها بر سر کار هستند اجرایی کرد!
