پوتین به دنبال تصاحب مافیای الماس، طلا و امپراتوری نظامی واگنر است

گروه واگنر که توسط یوگنی پریگوژین بنیان نهاده شده، متشکل از ده‌ها شرکت است که به نیابت از روسیه در نبرد علیه اوکراین می‌جنگد، امنیت رهبران دولت‌ها را در سوریه و آفریقا تامین می‌کند، در قاره سیاه عهده‌دار عملیات در معادن طلا و الماس‌اند و همچنین به عنوای یک بازوی سیاسی غیررسمی دولت روسیه عمل می‌کند.  

بنابر اسناد تحریم‌های اتحادیه اروپا و خزانه‌داری ایالات متحده، همچنین اسناد مربوط به ثبت شرکت‌ها، اسناد و ایمیل‌های بانک‌ها و اطلاعات منتشر شده از سوی موسسه‌های حقوقی بر روی اینترنت و اطلاعات جمع‌آوری شده توسط ایمپورت جینیوس و موسسه‌های غیرانتفاعی و اندیشکده‌های آمریکایی، کانادایی و اروپایی، ساختار پیچیده شرکت‌های کاغذی، بر عملکرد گروه واگنر در خارج از روسیه سرپوش می‌گذارد و پیوند‌های این گروه را با کرملین پنهان می‌کند. همین موضوع بازخواست از دولت روسیه را در قبال فعالیت‌های این‌گروه، دشوار می‌سازد. 

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه پس از سال‌ها انکار روابط با این گروه شبه‌نظامی، با اذعان به تامین مالی این گروه گفت که دولت روسیه طی سال‌های گذشته ۸۶ میلیارد روبل، معادل ۹۵۰ میلیون دلار به شبه‌نظامیان واگنر اختصاص داده است. 

پس از شورش نافرجام ماه گذشته واگنر و ناپدید شدن رهبرش، اکنون پوتین می‌خواهد این گروه را تسخیر کند. اما وسعت فعالیت‌ها و حضور آن چنین اقدامی را بسیار دشوار می‌سازد. 

گروه واگنر چگونه عمل می‌کند؟

وال‌استریت ژورنال توانسته‌ است بیش از ۷۰ شرکت مرتبط با یوگنی پریگوژین را شناسایی کند. حدود نیمی از آن‌ها به کنترل امپراتوری از قرارداد‌های دولتی، املاک و مستغلات و دارایی‌های لوکس همچون قایق‌ها و هواپیما‌ها مستقر در روسیه می‌پردازد. نیم دیگر آن‌ها هم گروه واگنر را تشکیل می‌دهد. 

اگرچه به ظاهر این شرکت‌ها مجموعه‌ای از کسب و کارهای نامرتبط و با نفوذ سیاسی هستند که در امور مرتبط با معادن و نیروهای نظامی مزدور در سراسر دنیا فعالیت‌ می‌کنند. اما در واقعیت، این گروه مجموعه از شرکت‌های کاغذی به هم پیوسته است که منابع مالی، تجهیزات و افراد خود را به اشتراک می‌گذارند و پیچیدگی ساختارشان افراد پشت این شرکت‌ها را از نظر پنهان می‌کند.

کرملین پس از شورش ماه گذشته پریگوژین، شرکت رسانه‌ای او را تعطیل و همچنین قرارداد‌های مربوط به پذیرایی، مشاوره و ساخت و ساز را با این گروه لغو کرد. به گفته وزارت خزانه‌داری ایالات متحده، ارزش این قراردادها میلیاردها دلار بوده است.

حضور برون‌مرزی گروه واگنر چگونه است؟

به دلیل حضور گسترده ارتش روسیه در سوریه، پوتین همچنین در جهت کنترل نیروهای واگنر در این کشور گام برداشته است. 

اورو پولیس (Evro Polis) که یکی از شرکت‌های مرتبط با پریگوژین است، شبه‌نظامیان واگنر را برای حفاظت از میدان‌های گازی و نفتی سوریه استخدام کرده است. با توجه به این که شرکت‌های پریگوژین کنترل توسعه میادین گازی و نفتی را در محدوده ای بالغ بر ۱۰ هزار مایل مربع از قلمروی سوریه برعهده دارند، عملیات گروه واگنر در این کشور برای پوتین نه تنها از لحاظ استراتژیک اهمیت دارد بلکه بسیار سودآور است.    

گروه واکنر همچنین در آفریقا تامین و مداخله امنیتی و سیاسی را با منابع طبیعی مبادله می‌کند. این موضوع کرملین را قادر می‌سازد تا نفوذ خود را با حداقل سرمایه‌گذاری گسترش دهد. 

شرکت‌های واگنر همچنین در پوشش شرکت ام‌-فایننس (M-Finance) به استخراج الماس و طلا از معادن و تجارت چوب در جمهوری آفریقای مرکزی می‌پردازند. شرکت خدمات امنیتی سوا (Sewa Security Services) که زیرمجموعه شرکتی است که امتیاز چند معدن را در اختیار دارد، به استخدام مزدوران واگنر می‌پردازد. شبه‌نظامیان واگنر فعال در این شرکت امنیت شخصی رئیس جمهوری آفریقای مرکزی را تامین می‌کنند. متحدان روسیه در آفریقا به ادامه همکاری خود با شبه‌نظامیان واگنر حتی پس از شورش این گروه تاکید دارند. 

حضور شبه‌نظامیان واگنر در مالی

ردپای واگنر در آفریقا برای این گروه برقراری روابط فرامرزی را ممکن می‌سازد. این گروه در ماداگاسکار با یک شرکت دولتی استخراج معدن قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک امضا کرده است. این شرکت دولتی نیروی انسانی خود را با شرکت مایداس ریسورسز (Midas Resources) که پیمانکار استخراج طلا در جمهوری آفریقای مرکزی است، به اشتراک می‌گذارد. 

شرکت واگنر از طریق مایداس به کنترل عملیات در معدن ان‌دسیمه، تنها معدن صنعتی‌سازی شده استخراج طلا در کشور می‌پردازد. سود این پروژه برای دهه آینده میلیاردها دلار تخمین زده شده است. ایالات متحده در ماه ژوئن تحریم‌هایی را علیه مایداس وضع کرد. 

وضعیت شبکه واگنر در آفریقا پس از شورش ماه گذشته رهبر این گروه، درحال تغییر است و هنوز مشخص نیست چه کسی کنترل آن را در دست دارد. بلافاصله پس از شورش این گروه، صدها سرباز این شبه‌نظامیان جمهوری آفریقای مرکزی را ترک کردند. اما مجددا ده‌ها نیروی تازه نفس این گروه برای یاری رئیس جمهوری این کشور در برگزاری همه‌پرسی و تمدید دوره زمام‌داریش وارد جمهوری آفریقای مرکزی شدند. 

یوگنی پریگوژین، در ویدیویی که پس از شورش او و در بلاروس ضبط شده است گفت که آفریقا کانون تمرکز جدید این گروه است.