طالبان دفاتر کمیته‌ امداد امام خمینی را بست

یک منبع محلی با تایید این خبر می گوید که این دفترها به دستور نیروهای طالبان پلمپ شده اند. به گفته او، فعالیت نمایندگی کمیته امداد در کابل قریب به یک ماه پیش و نمایندگی های مزار و هرات روز نهم مردادماه به دستور طالبان متوقف شده است. گفته می شود که نیروهای طالبان به نمایندگی کمیته امداد در شهر زرنج (مرکز ولایت نیمروز) که شهر مرزی با ایران است نیز مراجعه کرده اند اما ظواهر امر حاکی از این است که فعالیت این دفتر همچنان ادامه دارد.

چند فرد مطلع درباره چرایی دستور جدید طالبان برای توقف فعالیت های دفاتر کمیته امداد امام خمینی در افغانستان اعلام کردند که این اقدام بدون اطلاع قبلی و بدون ارائه هیچ دلیل موجه و یا استناد حقوقی انجام شده است.کمیته امداد در افغانستان از وزارت مربوطه( کار)مجوز داشته و به وزارت اقتصاد هم مالیات پرداخت می کرده است.

برخورد طالبان با دفاتر کمیته امداد در افغانستان در حالی صورت گرفته که منابع محلی در گفت و گو با جماران تایید کردند که طالبان تا کنون برای فعالیت دفاتر خارجی با مسئولیت و ماموریت مشابه مانند تیکا از ترکیه، save the children از انگلیس، Giz از آلمان، ACTED از کانادا و .. محدودیتی قائل نشده اند.

سابقه فعالیت های کمیته امداد امام خمینی در افغانستان به بیش از ۲۰ سال پیش بازمی گردد. فعالیت این نهاد از تابستان ۱۳۷۷ در دوران حکومت اول طالبان متوقف شده بود اما پس از سقوط طالبان، دور دوم فعالیت این نهاد از سال ۱۳۸۱ در چهار نمایندگی اصلی کمیته امداد در شهرهای کابل، مزارشریف، هرات و زرنج از سر گرفته شد. به گفته مقام های ایرانی از همان زمان مراکز فرهنگی و درمانی دیگر نیز تحت نظر دفاتر اصلی فعالیت و به نیازمندان کمک می کنند و این کمک ها پس از بازگشت طالبان به قدرت نیز ادامه داشت.

به نظر می رسید که طالبان پس از بازگشت به قدرت با ادامه فعالیت های کمیته امداد در کمک رسانی به مردم افغانستان مخالفت علنی و مشخصی نداشته باشند چنانچه مولوی مخدوم عبدالسلام معاون وزیر کار و امور اجتماعی طالبان در اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ در دیدار با لکزائی فرد، رئیس دفتر نمایندگی کمیته امداد امام خمینی (ره) در افغانستان ضمن قدردانی از فعالیت و کارکرد موثر کمیته امداد امام خمینی (ره) در افغانستان خواستار همکاری‌ بیشتر این نهاد در آموزش فنی و حرفه‌ای و کار آفرینی در این کشور شده بود. رئیس دفتر نمایندگی کمیته امداد امام خمینی (ره) در افغانستان نیز در آن دیدار با اشاره به سابقه فعالیت های کمیته امداد در افغانستان گفته بود: « این کمیته از سال ۱۳۷۱ تا به امروز در ارائه کمک‌های بشردوستانه، آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کارآفرینی فعالیت داشته و ارائه این خدمات در آینده نزدیک افزایش خواهد یافت. »

فاطمه اشرفی، رییس هیات امنای انجمن حامی درباره فعالیت های کمیته امداد در افغانستان به جماران می گوید: «کمیته امداد امام در افغانستان یکی از قدیمی ترین و موثرترین نهادهای حمایتی و امداد رسان بوده است که حتی در دوران حاکمیت طالبان هم بی وقفه و بدون هر گونه ملاحظه سیاسی به امر حمایت از گروه‌های بی شمار زنان سرپرست خانوار ، ایتام ، ابن سبیل و معلولان می پرداخت. این حمایت ها و فعالیت های امدادی در ۱۸ سال گذشته هم ادامه داشته و حتی بخش قابل توجهی از فعالیت ها به اقدامات توانمند سازی و کارآفرینی اختصاص پیدا کرده بود و دوره های آموزشی متعددی برای گروه‌های اجتماعی مختلف برگزار می شد. دوره های آموزشی شغلی که نقش بسزایی در توانمند سازی اقتصادی و خودکفایی فردی و خانوادگی گروه‌های فرودست ایفا می کرد .»

اشرفی با اشاره به محدودیت هایی که طالبان از زمان بازگشت به قدرت بر جامعه افغانستان بخصوص زنان تحمیل کردند به جماران می گوید: «طالبان از ماههای گذشته اجازه برگزاری دوره های آموزشی مختلف برای زنان و دختران را لغو کردند و در روزهای اخیر کل خدمات دفاتر امداد در افغانستان از سوی طالبان متوقف شد بدون در نظر گرفتن اینکه اکثریت افراد تحت پوشش ، مراکز امداد برایشان آخرین دریچه های امیدی بوده است که در صورت عدم دریافت حمایت ها ، ادامه حیات و زندگی شرافتمندانه برایشان امکان پذیر نیست .نکته قابل توجه دیگر اینکه یکی از مهم ترین گروه‌های تحت حمایت دفاتر امداد امام ، زنان ایرانی مزدوج با مردان افغان بوده اند که متاسفانه از فقیرترین و آسیب پذیر ترین گروه‌های اجتماعی در افغانستان هستند که بعضا وضعیت زندگی آنها از گروه‌های مستمند افغان نیز ضعیف تر است. کمیته امداد مرجع حمایتی این گروه از زنان ایرانی و خانواده هایشان هم بوده است که با وضعیت ایجاد شده ، نمی دانم تکلیف این زنان چه می شود.»

یک منبع سیاسی مطلع در کابل درباره چرایی برخورد جدید طالبان با فعالیت کمیته امداد این برخورد را در ادامه سیاستهای محدودیت زای طالبان علیه ایران و تمدن ایرانی، فارسی زدایی، مقابله با شیعیان قابل توجیه می داند.

فعالیت کمیته امداد در افغانستان در بیست سال گذشته همواره مورد انتقاد ایالات متحده بوده است. به عنوان نمونه روزنامه «وال‌استریت جورنال» در آبان ماه ۱۳۹۱ با استناد به سخنان مقامات آمریکایی و اشاره به گسترش فعالیت خیریه و کمک‌رسانی نهادهای ایرانی در افغانستان نوشته بود: «با وجودی‌که ابعاد مالی طرح‌ها و فعالیت‌های کمک‌رسانی ایران به هیچ وجه با بودجه چندین میلیارد دلاری که آمریکا صرف می‌کند قابل مقایسه نیست توانایی ایران در سازمان دادن شبکه‌های مردمی و کار نزدیک با خود افغان‌ها باعث می‌شود که نفوذ و تاثیرگذاری این کشور به مراتب بیشتر از آمریکا باشد.»

در بخش هایی از این گزارش وال استریت ژورنال از شهر هرات آمده بود که « یکی از اتاق‌های کتابخانه کمیته امداد، مخصوص آموزش زبان انگلیسی به دختران نوجوان است. علاوه بر این کلاس‌هایی هم برای آموزش کامپیوتر، علوم و ریاضیات برگزار می‌کند.»

حکومت خودخوانده طالبان که در نتیجه توافق با ایالات متحده در دوحه در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا و تداوم سیاست خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان در دوره جو بایدن در مرداد ماه ۱۴۰۰ به قدرت بازگشتند هنوز از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده اند اما گفت وگوها و فعالیت های دیپلماتیک میان این گروه با کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای ادامه دارد.

در تازه ترین این رایزنی ها، هیاتی از طالبان افغانستان با مقام های آمریکایی در دوحه پایتخت قطر دیدار و رایزنی کرده است. دیداری که نخستین دیدار رسمی و اعلام شده نمایندگان این گروه با هیات آمریکایی از زمان سقوط کابل است و گفته می شود که انتقاد از محدودیت های طالبان علیه زنان و سایر گروه های قومی در افغانستان و اصرار طالبان بر رفع بلوکه از اموال مسدود شده افغانستان و به رسمیت شناختن امارات اسلامی از سوی جامعه جهانی محورهای این جلسه بوده است.