احتمال محکومیت نتانیاهو در دادگاه لاهه برای جلوگیری از جنایات جنگی آینده

به گزارش جهان مانا به نقل از گاردین، دولت اسرائیل بر این باور است که دادگاه کیفری بین المللی (ICC) در لاهه در شرف طرح اتهام جنایات جنگی علیه بنیامین نتانیاهو و دیگر مقامات ارشد اسرائیلی است.

محتمل ترین هدف کریم خان، دادستان کل دیوان بین المللی کیفری، استراتژی نتانیاهو برای گرسنگی دادن به غیرنظامیان فلسطینی در غزه است. از آنجایی که دولت اسرائیل از اجازه ورود کارکنان دیوان بین المللی کیفری به غزه امتناع کرده است، مدتی طول می کشد تا خان تحقیقات دقیق مورد نیاز برای نشان دادن سایر جنایات جنگی احتمالی اسرائیل، مانند بمباران بی رویه مناطق غیرنظامی و شلیک به اهداف نظامی با عواقب غیرنظامی نامتناسب را تکمیل کند. اما حقایق مربوط به ممانعت اسرائیل از کمک‌های بشردوستانه به آسانی در دسترس است.

خان در دو سفر اخیر خود به منطقه تاکید کرد، همانطور که قوانین بین المللی بشردوستانه ایجاب می کند، غیرنظامیان فلسطینی در غزه “باید بدون تاخیر بیشتر و با سرعت و در مقیاس به غذا، آب و تجهیزات پزشکی که به شدت مورد نیاز هستند دسترسی داشته باشند.” وی به دولت اسرائیل هشدار داد: «اگر این کار را انجام ندهید، زمانی که دفتر من موظف به اقدام است، شکایت نکنید.» استانداردی که او به آن اشاره کرد تقریباً توسط همه دولت های جهان از جمله اسرائیل، بریتانیا، ایالات متحده و فلسطین به عنوان یک کشور ناظر سازمان ملل تأیید شده است.

آکسفام محاسبه کرده است که صدها هزار نفر در شمال غزه به طور متوسط تنها ۲۴۵ کالری در روز دریافت می کنند که حدود یک دهم نیاز عادی است. حداقل ۲۸ کودک زیر ۱۲ سال تا ۱۷ آوریل بر اثر سوء تغذیه جان خود را از دست داده اند.

مقامات اسرائیل هر کسی را به جز خودشان مقصر این محرومیت می دانند، اما شواهد در درجه اول به دولت نتانیاهو اشاره دارد. اسرائیل به طور قابل درک می‌خواهد قاچاق اسلحه به حماس را متوقف کند، اما رویه‌های پیچیده و کم‌کارکنش برای بازرسی کامیون‌های کمک‌رسانی می‌تواند سه هفته طول بکشد، با کامیون‌هایی که اغلب به دلیل حمل یک کالای بی‌ضرر که اسرائیل آن را دارای ارزش نظامی می‌داند، رد می‌شود و آنها را مجبور به شروع این فرآیند می‌کند.

اقلامی که رد می شوند عبارتند از داروهای بیهوشی، کاتترهای قلبی، کیت های آزمایش کیفیت آب شیمیایی، عصا، کیت های زایمان، سیلندرهای اکسیژن، ابزار جراحی، تجهیزات سونوگرافی، صندلی چرخدار و دستگاه های اشعه ایکس. هنگامی که دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش، در ماه مارس از سمت مصر در مرز غزه بازدید کرد، “صف های طولانی کامیون های امدادی مسدود شده را دید که منتظر ورود به غزه بودند”. اسرائیل به پرتاب هوایی و ارسال غذا از طریق دریا اجازه داده است، اما تنها بخش ناچیزی از آنچه حمل و نقل زمینی می‌تواند ارائه دهد، ارائه می‌دهد.

بنابراین جای تعجب نیست که بنا بر گزارش ها، خان ابتدا نتانیاهو و همچنین یوآو گالانت، وزیر دفاع و سپهبد هرزی هالوی، رئیس ستاد نیروهای دفاعی اسرائیل را متهم به «گرسنه دادن عمدی فلسطینیان در غزه» خواهد کرد.

نتانیاهو قبلاً شروع به دفاع از خود کرده است. وی در پستی در توییترX گفت: «اسرائیل هرگز هیچ تلاشی از سوی دیوان کیفری بین‌المللی برای تضعیف حق ذاتی خود در دفاع از خود را نمی‌پذیرد». اما این مزخرف است. اتهامات دیوان بین المللی کیفری هیچ ارتباطی با حق اسرائیل برای دفاع از خود نخواهد داشت. در عوض، آنها بر روشی که دولت نتانیاهو برای اجرای این دفاع انتخاب کرده است – نه تنها با هدف قرار دادن حماس بلکه با ارتکاب جنایات جنگی علیه غیرنظامیان – تمرکز خواهند کرد.

پس از کشته شدن 7 کارمند World Central Kitchen در 1 آوریل، زمانی که جو بایدن در 4 آوریل تلویحاً تهدید کرد که کمک های نظامی و فروش تسلیحات آینده ایالات متحده را مشروط به کاهش موانع اسرائیل برای کمک های بشردوستانه می کند، نتانیاهو قول داد که یک گذرگاه مرزی دیگر را باز کند و اجازه کمک های بیشتر به غزه را بدهد. از آن زمان، ارسال کمک های بشردوستانه افزایش یافته است، اما بنا بر گزارش ها هنوز کافی نیست. اما این کالیبراسیون بر اساس فشار ایالات متحده تنها بر عمد بودن استراتژی گرسنگی تاکید می کند. و تسهیل این استراتژی در حال حاضر هیچ دفاعی برای ماه ها دنبال کردن آن نیست.

دولت اسرائیل ممکن است استدلال کند که اسرائیل سیستم حقوقی خوبی دارد و می تواند جنایتکاران جنگی خود را محاکمه کند. بر اساس آنچه که به عنوان اصل مکملیت شناخته می شود، دادگاه کیفری بین المللی قرار است تلاش های عدالت طلبانه ملی را به تعویق بیندازد. اما اسرائیل سابقه ای در پیگرد قانونی مقامات ارشد به جرم جنایات جنگی ندارد و هیچ پرونده ای برای استراتژی قحطی نتانیاهو در غزه مطرح نشده است.

دولت اسرائیل بدون شک استدلال خواهد کرد که چون هرگز به دیوان کیفری بین‌المللی نپیوسته، مقامات اسرائیلی نباید توسط آن تحت تعقیب قرار گیرند. اما اساسنامه رم که دیوان بین‌المللی کیفری را ایجاد می‌کند نه تنها بر اتباع دولت‌هایی که به دادگاه پیوسته‌اند، بلکه در مورد جنایات ارتکابی در قلمرو اعضای آن نیز صلاحیت می‌دهد. این منطقی است زیرا رسیدگی به جنایات در قلمرو یک کشور یک ویژگی کلیدی حاکمیت است. فلسطین به دادگاه ملحق شده و صلاحیت رسیدگی به جنایات در اراضی اشغالی خود – کرانه باختری، بیت المقدس شرقی و غزه را به آن اعطا کرده است.

در جریان مذاکرات برای تأسیس دیوان کیفری بین‌المللی، دولت ایالات متحده با صلاحیت ارضی مخالفت کرد، اما سایر دولت‌های حاضر آن را لغو کردند. مخالفت ایالات متحده با صلاحیت ارضی پشت تحریم‌هایی بود که دونالد ترامپ علیه فاتو بنسودا، دادستان سابق دیوان بین‌المللی کیفری، زمانی که تحقیقاتی را در افغانستان آغاز کرد که می‌توانست شکنجه‌گران دوران جورج دبلیو بوش را درگیر کرده باشد و در فلسطین که می‌توانست به مقامات اسرائیلی برسد، اعمال کرد.

آیا اتهامات جنایت جنگی می تواند تفاوتی ایجاد کند؟ دولت اسرائیل قصد ندارد نتانیاهو یا معاونانش را برای محاکمه تسلیم کند. اما سفر آنها ناگهان محدود می شد. اگرچه ایالات متحده هرگز به دادگاه نپیوست، اما دولت های اروپایی به این دادگاه ملحق شده اند، به این معنی که ناگهان اروپا و بسیاری از کشورهای دیگر جهان برای کسانی که متهم شده اند بدون خطر دستگیری خارج از محدوده خواهند شد. همچنین تظاهر به اینکه تجهیز مداوم ارتش اسرائیل به جنایات جنگی کمک نمی کند، برای واشنگتن و لندن دشوارتر خواهد شد.

علاوه بر این، دور اولیه اتهامات تهدیدی ضمنی برای افزایش بیشتر خواهد بود. در حالی که نتانیاهو با وجود پناه گرفتن ۱.۴ میلیون فلسطینی به جنوبی‌ترین شهر غزه، رفح را در نظر می‌گیرد، باید نگران این باشد که آیا کشته‌های غیرنظامی بیشتر خان را به تشدید تحقیقات در مورد حملات ظاهراً بی‌رویه و نامتناسب اسرائیل به غیرنظامیان ترغیب می‌کند. بنابراین دیوان بین‌المللی کیفری ممکن است نه تنها برای ارائه عدالت گذشته‌نگر، بلکه برای جلوگیری از جنایات جنگی آینده، از پتانسیل خود استفاده کند.