تحلیلی از برکناری رابرت مالی
مذاکرات هستهای به محاق رفت/ دشوارترشدن روند تبادل زندانیان
موضوع مهم برای واشینگتن ظاهرا در وضعیت فعلی موضوع آزادی زندانیان است. البته رابرت مالی در این خصوص هم فعالیت میکرد و کنار رفتنش میتواند به این موضوع هم آسیب برساند.
در همین راستا، مدیر کل پیشین وزارت خارجه گفت: اگرچه سیاستهای آمریکا را اشخاص تعیین نمیکنند اما شخصیتی که علاقهمند به مساله ایران و حل و فصل مساله علاقه نشان میداده و نسبت به ایران مثبت فکر میکرده و اسراییل و مخالفین توافق هستهای روابط خوبی نداشته، طبیعتا میتوانسته نقش مثبتتری در رسیدن به توافق ایفا کند. کنار گذاشتن او را میتوان نشانهای منفی در بحث مذاکرات هستهای تلقی کرد.
قاسم محبعلی در مورد اینکه رابرت مالی تسهیل کننده روابط بین ایران و غرب بود یا اینکه او در راه توافق با ایران سنگاندازی میکرد توضیح داد: من فکر میکنم رابرت مالی در موضوع ایران نقش مثبتی داشت. او در توافق ۲۰۱۵ زمان اوباما هم حضور داشت و همانطور که دیدیم بیشترین انتقادات در بحث برجام، از سوی مخالفان برجام و اسراییل صورت میگرفت. البته او همیشه در چارچوب سیاستهای تعیین شده حرکت میکرد. اما طبیعی است که دیپلمات و نقش فردی در چگونگی اجرای سیاست و زمانبندی و سرعت آن میتواند نقش داشته باشد. رابرت مالی آنطور که شواهد نشان میداد علاقهمند بود که آمریکا به توافق هستهای برگردد و تحریمها علیه ایران کاهش پیدا کند. رفتن او یک نشانه منفی در مذاکرات تلقی میشود. البته باز هم باید ببینیم که سیاستهای دولت آمریکا و رئیس جمهور این کشور و کنگره چیست؟ آنها هستند که نقش اساسی در تعیین سیاستها دارند.
محبعلی در مورد موضع ایران گفت: رفتاری که ایران از خودش نشان داده، رویکردی روتین است. همانطور که آمریکاییها علاقهمند هستند در ایران کسانی روی کار باشند که گفتگوها را تسهیل کند و بتوانند با او به توافق برسند، ایران هم علاقهمند است تا فرد مثبتتری روبه رویش در میز مذاکرات قرار دهد. مثلا بین جان کری و وزیر خارجه ترامپ تفاوت زیادی برای ایران بود.
وی در پایان گفت: دو کشوری که با هم روابط دوستانه ندارند طبیعی است که هر کسی در جایگاه موضوع مربوط به ایران باشد، موضع علنی مثبتی نمیگیرد. اما چارچوب سیاست خارجی و دستورالعملهایی که به او داده میشود را پیش میبرد. این واضح است که مذاکرات هستهای دچار تعلیق شده و به محاق رفته است. برجام که برنامه هشت ساله بوده و این زمان پایان پیدا کرده، اما اینکه برای نوسازی برجام یا توافق جدید هم به نظر نمیرسد که شرایط قابل توجهی برای مذاکرات وجود داشته باشد. موضوع مهم برای واشینگتن ظاهرا در وضعیت فعلی موضوع آزادی زندانیان است. البته رابرت مالی در این خصوص هم فعالیت میکرد و کنار رفتنش میتواند به این موضوع هم آسیب برساند. اگر جایگرین او فرد سختگیرتری باشد، موضوع آزادی زندانیان میتواند دشوارتر از قبل شود.