بازرگان با بسیاری از اعدام‌های اوایل انقلاب مخالف بود؛ او هیچگاه قهر نکرد

به گزارش جهان مانا، بخش‌های مهم گفت‌‌وگو روزنامه هم میهن را با محمد توسلی درباره روش و منش نخست‌وزیر دولت موقت در ادامه می‌‌خوانید: 

• مشکل ظاهراً نوع تعامل رهبری و دولت موقت نبود؛ بلکه مشکل اصلی شورای انقلاب بود. طبق اساسنامه شورای انقلاب قرار بود این شورا در جایگاه قانون‌گذاری و تصمیم‌گیری کلان در جامعه باشد و دولت موقت هم براساس همان حکمی که آقای [امام] خمینی به مهندس بازرگان می‌دهد، باید به 5 برنامه‌ای که مطرح‌شده، عمل کند. اما شورای انقلاب در تمامی مسائل اجرایی کشور ‌نظر می‎داد و دخالت می‌کرد و نهادها و کمیته‌هایی که تشکیل‌شده بود هم همین‌گونه بود.
• پیگیری دولت موقت و آقای دکتر یزدی در ابتدای پیروزی انقلاب موجب می‎شود که دادگاه انقلاب برای قانونمندی کار تشکیل شود. آقای بازرگان با بسیاری از اعدام‎ها مخالف بود مثلاً تیمسار مقدم با انقلاب همکاری کرده بود اما با مدارا با او برخورد نشد، آقای دکتر نیک‌پی، شهردار تهران یا فرخ‌رو پارسا وزیر آموزش و پرورش که اعدام شدند آیا واقعاً گناه‌شان در حد اعدام بود؟ جو انقلابی و رادیکال حاکم بود. 
• مهندس بازرگان و یاران آنها نگاه قدرت نداشتند بلکه نگاه‌شان این بود که مسئولیت دولت موقت را برای گذار باید بپذیرند و البته در مراحل بعد قهر هم نکردند و به‌رغم تمام مسائلی که در اشغال سفارت پیش می‎آید، تمام اتهام‎هایی که مطرح می‎شود، هرگز قهر نمی‎کنند. عضو شورای انقلاب می‎شوند، در انتخابات مجلس اول حضور پیدا می‎کنند و به مجلس می‎روند. همه رخدادها در همین راستاست اما نگاه‌شان اصلاً قدرت نیست بلکه هدف آگاهی‌بخشی است. 
• مرور سوابق 4 دهه گذشته نشان می‌دهد که نهضت آزادی ایران هیچ‌گاه نه‌تنها قهر نکرده است بلکه همیشه درعرصه عمومی کوشش کرده حضور داشته باشد و در هر مقطعی متناسب با شرایط و امکانات به وظیفه راهبردی خود عمل کرده است.
• نهضت آزادی ایران در انتخابات سال‌های 1392 و 1396 هم در راستای راهبرد آگاهی‌بخشی فعال بود. درسال 1392 وزارت اطلاعات به ما ابلاغ کرد که حق صدور اطلاعیه و تشویق مردم برای مشارکت در انتخابات را ندارید. آقای دکتر یزدی و جمعی از همراهان در حسینیه ارشاد حضور پیدا کردیم و آقای دکتر یزدی با رسانه‌های داخلی و خارجی مصاحبه و مردم را به شرکت در انتخابات دعوت کردند. در شرایطی که حتی آقای هاشمی‌رفسنجانی ردصلاحیت شده بود و انتظار نداشتند کسی به آقای روحانی رای دهد، رای به آقای روحانی، که رای اعتراضی بود، با توصیه آقای دکتر یزدی بسیاری در داخل و خارج از کشور به آقای روحانی رای دادند.