آیا سالمندان به کالری کمتری نیاز دارند؟

محمد جواد حسین زاده رئیس دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی با اشاره به توصیه‌های تغذیه‌ای برای سالمندان، گفت: در آینده‌ نزدیک، درصد زیادی از جمعیت ایران به سمت سالمندی پیش می‌رود و آنچه مهم است رژیم غذایی غالب هر فرد در دوران نوجوانی، جوانی و بزرگسالی است.

وی درباره بهترین رژیم غذایی برای افراد بالای ۶۰ سال، گفت: افراد در دوران سالمندی با توجه به افزایش سن با بروز برخی بیماری‌های اجتناب ناپذیر مواجه می‌شوند. در بانوان به خصوص با تغییرات هورمونی بروز بعضی بیماری‌ها از جمله پوکی استخوان افزایش می‌یابد. به همین دلیل باید در دوران نوجوانی، جوانی و بزرگسالی رژیم غذایی سرشار از کلسیم باشد تا ساختار استخوانی مناسبی برای آن‌ها به وجود بیاید، تا در سن سالمندی بروز شکستگی‌های استخوانی و مشکلات ناشی از آن یا پوکی استخوان کاهش یابد. توصیه می‌شود افراد قبل از رسیدن سن سالمندی اقدامات پیشگیرانه‌ لازم را مدنظر قرار دهند.

عضو هیات علمی گروه تغذیه بالینی افزود: در تغذیه سالمندان رعایت بعضی اصول ضروری است و باید برنامه‌ریزی اصول تغذیه‌ای به شکلی باشد که هم برای کسانی که هم اکنون در دوران سالمندی هستند و هم برای کسانی که در سال‌های آینده به سالمندی می‌رسند و حتی کسانی که تازه متولد شده اند یا در دوران نوجوانی و جوانی به سر می‌برند، توصیه‌های مناسب را در نظر بگیریم.

 حسین زاده افزود: برنامه‌ریزی باید به صورتی باشد که فرد با رعایت اصول اساسی تغذیه‌ای وقتی به سن سالمندی می‌رسد سلامتش حفظ شده باشد.

عضو هیات علمی گروه تغذیه بالینی درباره میزان نیاز افراد سالمند به کالری، گفت: با افزایش سن تغییراتی در ترکیب بدن رخ می‌دهد به طور مثال اگر فردی را ۱۰ سال قبل از سن سالمندی در نظر بگیریم با زمانی که وارد سن سالمندی شده است میزان درصد چربی بدن آن فرد افزایش می‌یابد؛ بنابراین با افزایش درصد چربی بدن میزان نیاز به کالری یا انرژی دریافتی کمتر خواهد شد. با توجه به این که بیشتر افراد سالمند ورزش یا فعالیت بدنی موثر ندارند این تغییر نیاز به کالری بیشتر احساس می‌شود، در نتیجه در یک فرد قبل از بروز سالمندی در مقایسه با زمانی که وارد دوران سالمندی می‌شود میزان نیاز به کالری در همان فرد کمتر خواهد بود.

 حسین زاده تاکید کرد: کیفیت پروتئین دریافتی، میزان انرژی یا کالری که باید برای سالمندان در نظر گرفته شود، میزان اشتها و تمایل به سفره‌ی غذایی و همچنین سبد غذایی افراد سالمند عواملی هستند که در سیستم بهداشتی و درمانی کشور باید به آن‌ها توجه ویژه‌ای شود.

رئیس دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی تصریح کرد: با توجه به این که در سالمندی امکان بروز انواع بیماری‌ها از جمله دیابت، بیماری‌های قلبی و عروقی افزایش می‌یابد، بهتر است عادات غذایی آن‌ها مدیریت شود تا به سمت رژیم غذایی سالم پیش روند.

حسین زاده گفت: به طور کلی رژیم غذایی مناسب سالمندان باید تحت نظر متخصصان تغذیه و حاوی همه مواد غذایی به خصوص میوه و سبزیجات در وعده‌های مختلف و میان وعده باشد. البته با توجه به این که برخی سالمندان در این دوره دچار کاهش اشتها، مشکلات دندانی، دریافت نکردن فیبر کافی به دلیل ناتوانی در جویدن میوه و سبزیجات و حذف انتخابی بعضی از آن ها، به این علت زمینه‌ی سوتغذیه و مشکلات ناشی از دریافت نکردن فیبر کافی بیشتر دیده می‌شود.

عضو هیات علمی گروه تغذیه بالینی همچنین تاکید کرد: عوامل زمینه ساز عادات غذایی ناسالم برای افرادی که خطر بیماری‌های قلبی بالاتری دارند با تغییر در سبک زندگی و اصلاح الگوی غذایی آنان ایجاد شود؛ بنابراین توصیه می‌شود در دوران سالمندی با توجه به افزایش خطر بیماری‌ها میزان کلسیم دریافتی از طریق لبنیات کم چرب (شیر، پنیرکم نمک و پروسس نشده، ماست) جبران شود و دریافت پروتئین‌ها که الزاماً گوشت قرمز نیست و توصیه به مصرف گوشت سفید و ماهی و دریافت امگا ۳ در مواد غذایی که حاوی امگا ۳ هستند (مانند مصرف ۳ عدد مغز گردو در طی روز) و جایگزین شدن روغن‌های نباتی جامد و روغن حیوانی به وسیله‌ روغن‌های مفید از جمله روغن زیتون و کاهش مصرف چربی‌های اشباع و مصرف نکردن روغن‌های با ترانس بالا و دریافت حداقل ۵ سهم میوه و سبزیجات در روز توصیه می‌شود.